کاهش ۵۰ درصدی نیاز خوراک دام پرواری به کنجاله سویا

کاهش ۵۰ درصدی نیاز خوراک دام پرواری به کنجاله سویا
همراه نتایج اثبات شده در تحقیقات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان 
متخصصان ایرانی توانستند با تولید یک محصول دانش بنیان نیاز صنعت دام پرواری را به کنجاله سویا به صفر رسانده و با صرفه‌جویی اقتصادی در هزینه خوراک دام برای کاهش قیمت گوشت در بازار گامی موثر بردارند. اوراس محصولی منحصر‌به‌فرد با توانایی تولید پروتئین میکروبی بالاست که می‌تواند جایگزینی بسیار ارزان‌تر برای کنجاله سویا باشد.
یک از مشکلات اساسی صنعت دام‌پروری تامین نهاده‌های دامی از جمله کنجاله سویا و سایر منابع پروتئین برای خوراک دام می‌باشد. وابستگی کشور به واردات این منابع باعث شده‌است قیمت این محصول وابسته به قیمت ارز باشد و دامداران درگیر نوسانات قیمت نهاده‌های دامی باشند. طی گزارش اتحادیه وارد کنندگان نهاده‌های دامی در سال گذشته به میزان1،342،669 تن به ارزش 854،574،031 دلار کنجاله سویا به کشور وارد شده است. این امر باعث شده قیمت کنجاله سویا با توجه به قیمت ارز بالا رفته و صدمات بسیاری را به دامدار وارد نماید. برای مثال قیمت کنجاله سویا از حدود ۱۰،۰۰۰ تومان در فروردین ماه سال گذشته به حدود ۱۸،۰۰۰ تومان در اردیبهشت ماه سال جاری افزایش یافته است. 
اما چاره چیست؟
برای حل این معضل یا باید تمام نیاز کنجاله سویا در داخل کشور تامین گردد و یا جایگزینی در داخل کشور برای این محصول تولید گردد. راه حل اول نیاز به دخالت دولت و نهادهای مربوط و برنامه‌ریزی بلندمدت دارد. اما تولید محصول جایگزین برای کنجاله سویا اتفاقی است که هم اکنون در کشور توسط یک شرکت دانش بنیان به انجام رسیده است. شرکت چشمه سازان پردیس توانسته با تولید اوره آهسته رهش، کنجاله سویا را به صورت کامل از جیره خوراک دام پرواری حذف نماید. طبق آزمایشات انجام شده بر روی گوساله‌های پرواری این نتیجه به دست آمده است که می‌توان با حذف کنجاله سویا و جایگزینی آن با اوراس ضمن صرفه‌جویی اقتصادی در هزینه‌های خوراک دام نتایج مشابه را کسب نمود.
اوراس با تامین ۲۱۲ درصد پروتئین حدودا ۵ برابر بیشتر از کنجاله سویا نیاز دام به پروتئین را برآورده می‌سازد. شرکت چشمه سازان پردیس برای اثبات این موضوع با همکاری دکتر محسن ساری آزمایش‌هایی را به شرح ذیل به انجام رساندند:
در این طرح جهت ارزیابی اوره آهسته رهش از روش کشت پیوسته دو جریانه و آزمایش دامی (گوساله‌های پرواری) استفاده شد. مرحله مزرعه‌ای این آزمایش به مدت 100 روز در واحد پروار بندی 1000 راسی شعیبیه واقع در شرکت کشت و صنعت نیشکر امام خمینی (ره) با استفاده از 60 راس گوساله پرواری و مرحله آزمایشگاهی آن نیز در آزمایشگاه تغذیه دام گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان واقع در 35 کیلومتری شمال شرقی اهواز انجام گرفت. مراحل انجام این آزمایش از فروردین 1401 به مدت یکسال به طول انجامید و سپس داده ها آنالیز آماری شدند. 


به بررسی تغییرات غلظت نیتروژن آمونیاکی با استفاده از کشت پیوسته دوجریانه
در پژوهش حاضر طی دو مرحله از روش کشت پیوسته دو جریانه جهت بررسی آزاد سازی نیتروژن و غلظت نیتروژن آمونیاکی در مایع شکمبه استفاده شد. در مرحله اول نمونه های مورد استفاده تولید پایلوت نیمه صنعتی بودند و در مرحله دوم نمونه تولید شده از کارخانه صنعتی مورد بررسی قرار گرفت.
از بین دو نمونه ارائه شده توسط گروه اطلس (اوراس) و نیز در مقایسه با نمونه خارجی، غلظت نیتروژن آمونیاکی نمونه C، در زمان‌های 5/0، 1، 2 و ۸ ساعت پس از مصرف غذا قرابت مطلوبی با غلظت نیتروژن آمونیاکی در تیمار کنترل (حاوی کنجاله سویا) داشت. غلظت نیتروژن آمونیاکی شکمبه تابعی از درصد پروتئین جیره، ماده خشک مصرفی، تجزیه پذیری نیتروژن در شکمبه و عرضه انرژی قابل متابولیسم قابل تخمیر می‌باشد. انتظار می‌رود با افزایش نیتروژن قابل تجزیه در شکمبه تولید نیتروژن آمونیاکی افزایش یابد.


ل ۱- غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه در کشت پیوسته دوجریانه (آزمایش اول) در زمان‌های مختلف پس از خوراک‌دهی.
جدول ۱– جیره پرکنسانتره مورد استفاده برای تغذیه فرمانتورهای کشت پیوسته دوجریانه (آزمایش دوم)

اوراس اطلس

(تولید کارخانه صنعتی)

کنترل (کنجاله سویا)

مورد

5.0

5

کاه گندم

45.0

45

جو

29.5

19.5

ذرت

0.0

12.0

کنجاله سویا

15.0

15.0

سبوس گندم

2.0

0.0

اوره آهسته رهش

0.0

0.0

اوره معمولی

1.0

1.0

آهک

1.0

1.0

جوش شیرین

0.5

0.5

نمک

1.0

1.0

مکمل معدنی ویتامینه1

100

100

جمع

ترکیب شیمیایی (درصد در ماده خشک جیره (بجز در موارد اشاره شده)

14.9

14.9

پروتئین خام

12.2

11.0

پروتئین قابل تجزیه در شکمبه (درصد از ماده خشک)

2.7

3.9

پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه (درصد از ماده خشک)

2.37

2.12

کل اسیدهای چرب

21.4

21.7

الیاف نامحلول در شوینده خنثی

9.2

9.7

الیاف نامحلول در شوینده اسیدی

49.6

42.8

نشاسته

2.65

2.72

انرژی قابل متابولیسم (مگاکالری بر کیلوگرم ماده خشک جیره)

هر کیلوگرم مکمل حاوی 600 هزار واحد بین‌المللی ویتامین A، 200 هزار واحد بین‌المللی ویتامین D، 2 هزار واحد بین¬المللی و یتامین E، 2500 میلی‌گرم آنتی‌اکسیدان، 195 گرم کلسیم، 80 گرم فسفر، 21000 میلی‌گرم منیزیم، 2200 میلی‌گرم منگنز، 3000 میلی‌گرم آهن، 300 میلی‌گرم مس، 300 میلی‌گرم روی، 100 میلی‌گرم کبالت، 12 میلی‌گرم ید و 1/1 میلی‌گرم سلنیوم.


در دومین آزمایش کشت پیوسته، غلظت نیتروژن آمونیاکی در زمان‌های مختلف در جیره‌های حاوی کنجاله سویا و اوراس مورد مقایسه قرار گرفت (جدول 3). در زمان‌های 5/0، 2، 3 و 4 پس از خوراک‌دهی، غلظت نیتروژن آمونیاکی در تیمارهای حاوی کنجاله سویا و اوره آهسته رهش تفاوت معنی‌داری نداشت این یافته‌ها نشان می‌دهند که اوراس به خوبی توانسته است آزاد سازی نیتروژن را به‌ویژه در زمان‌های آغازین پس از خوراک‌دهی کاهش دهد و طی زمان نیتروژن خود را آزاد نماید.


جدول ۲- غلظت نیتروژن آمونیاکی در فرمانتورهای کشت پیوسته در زمان های مختلف پس از خوراک دهی 


P-Value

SEM

اوراس اطلس

کنترل (کنجاله سویا)

زمان (ساعت)

0.004

0.65

4.67b

2.94b

0.5

0.14

0.91

2.69

2.67

1

0.01

0.44

2.55b

1.25b

2

0.005

0.75

3.71b

2.53b

3

0.02

1.25

4.55b

2.57b

4

0.01

0.59

5.09a

2.93b

5

0.12

0.49

4.54

3.32

6

0.11

0.59

6.10

4.51

7

0.08

0.49

5.79a

3.99b

8

 

حفظ سطح مناسب نیتروژن آمونیاکی و برقراری جریان یکنواخت آن در شکمبه، از طریق مصرف اوراس در کنار عرضه کربوهیدرات‎های آسان تجزیه در جیره می‏تواند شرایط بهینه‌ای را برای فعالیت شکمبه فراهم نماید. از جمله دلایل اصلی سودمند نبودن برخی اوره‌های آهسته رهش که با هدف تامین پیوسته نیتروژن ساخته می شوند، می‌توان به تجزیه شدن بسیار سریع در شکمبه از یک سو و عدم تجزیه شدن در زمان مناسب و استفاده نشدن برای تولید پروتئین میکروبی از سوی دیگر اشاره نمود. 
بررسی جایگزینی اوره آهسته رهش با کنجاله سویا بر روی گوساله پرواری:
جدول ۳: جیره های آزمایشی گوساله‌های پرواری

اقلام

سویا+اوره

اوراس اطلس

سیلاژ ذرت

30

30

ختن1

15

15

جو آسیاب شده

25

25

گندم آسیاب شده

10

10

سبوس برنج

6

10

سبوس گندم

5

5

کنجاله سویا

5

0

اوره

1/1

0

اوره آهسته رهش

0

1/2

مکمل معدنی- ویتامینه2

1

1

آهک

6/0

6/0

نمک

5/0

5/0

بنتونیت

8/0

8/0

جمع

100

100

ترکیب شیمیایی

 

 

پروتئین خام

0/13

6/13

NDF

5/43

7/42

ADF

6/25

1/25

NFC

5/37

0/37

انرژی قابل متابولیسم3

07/3

05/3

1 ختن شامل 30 درصد ملاس + 70 درصد پیت نیشکر می¬باشد.
2 هر کیلوگرم مکمل حاوی 600 هزار واحد بین¬المللی ویتامین A، 200 هزار واحد بین¬المللی ویتامین D، 200 میلی¬گرم ویتامین E، 2500 میلی¬گرم آنتی اکسیدان، 195 گرم کلسیم، 80 گرم فسفر، 21000 میلی¬گرم منیزیم، 2200 میلی¬گرم منگنز، 3000 میلی¬گرم آهن، 300 میلی¬گرم مس، 300 میلی¬گرم روی، 100 میلی¬گرم کبالت، 12 میلی¬گرم ید و 1/1 میلی¬گرم سلنیوم.
3 محاسبه براساس تراکم انرژی مواد خوراکی (مگا کالری در کیلوگرم ماده خشک).



جدول ۴: عملکرد رشد گوساله¬های پرواری تغذیه شده با جیره¬های آزمایشی 

پارامتر

سویا+اوره

اوراس

SEM

سطح معنی داری

وزن اولیه (کیلوگرم)

9/311

6/314

7/11

88/0

وزن نهایی (کیلوگرم)

7/406

7/408

4/12

95/0

افزایش وزن کل (کیلوگرم)

8/94

1/94

43/3

65/0

افزایش وزن روزانه (کیلوگرم)

06/1

04/1

04/0

63/0

مصرف خوراک روزانه (کیلوگرم)

53/7

86/7

14/0

24/0

ضریب تبدیل

34/7

00/8

39/0

42/0

جیره های مورد استفاده در آزمایش پرواربندی جدول۴ آمده‌است. جیره‌ها از سطح پروتئین خام و انرژی یکسانی برخوردار بودند. تیمار اول مخلوط اوره و کنجاله سویا و در تیمار دوم اوراس مورد استفاده قرار گرفتند. با وجود این که مقایسات متفاوتی را می‌توان بین این منابع مختلف نیتروژن تصور نمود، این تیمارها، پوشش دهنده بخش قابل توجهی از الگوی معمول استفاده از کنجاله سویا و اوره آهسته رهش در شرایط تجاری هستند.
عملکرد رشد گوساله های پرواری (جدول 5) در تیمارهای مختلف تفاوت معنی‌داری نداشت. مصرف خوراک روزانه نیز تفاوتی در گروه‌های مختلف نداشت و در نتیجه اختلافی در ضریب تبدیل خوراک نیز مشاهده نشد. این یافته نشان می‌دهد که می‌توان در گوساله‌های پرواری با وزن اولیه بیش از 300 کیلوگرم، همه کنجاله سویا جیره را به کمک اوره آهسته رهش، جایگزین نمود. 
از جمله چالش‌های استفاده از اوره معمولی، تجزیه سریع آن در شکمبه است. اوره به سرعت در شکمبه آبکافت شده و به آمونیاک تبدیل می‎شود. بخش عمده‎ای از آمونیاک شکمبه‎ای وارد خون شده و سبب ایجاد اثرات مخرب، از کاهش خوراک مصرفی و عملکرد حیوان گرفته تا مرگ ناشی از مسمومیت آمونیاکی می‎شود. تغذیه اوره منجر به افزایش غلظت آمونیاک شکمبه در فاصله کوتاهی پس از خوردن و متعاقب آن کاهش زیاد غلظت آن می‎شود. راهبردهای جایگزین شامل تامین پیوسته نیتروژن از طریق محدودیت مصرف مکمل های حاوی اوره، حفظ سطح بالای نیتروژن آمونیاکی در شکمبه توسط مصرف پیوسته و وارد کردن اسیدآمینه‎های ضروری وکربوهیدرات‎های تجزیه پذیر در جیره می‎باشند.
یافته‌های ۱۷ پژوهش در خصوص تاثیر استفاده از اوره آهسته رهش بر عملکرد گوساله‌های پرواری را در قالب یک متا آنالیز مورد بررسی قرار دادند. این مطالعه بهبود افزایش وزن روزانه (92+ گرم به ازای هر راس در روز) و بهبود کارایی خوراک (12+ گرم افزایش وزن روزانه به ازای کیلو گرم ماده خشک مصرفی به ازای یک راس) را نشان داد که در تطابق با یافته‌های آزمایش حاضر نمی‌باشد. در عین حال، به دلیل افزایش قیمت قابل توجه کنجاله سویا در اواسط تا اواخر آزمایش حاضر، جیره‌های حاوی اوره، حاشیه سود بهتری را فراهم نمودند که تایید کننده یافته‌های این پژوهش در رابطه با کاهش هزینه خوراک می‌باشد. 

برای تهیه این محصول منحصر به‌فرد می‌توانید به سایت گروه اطلس به آدرس www.atlasgpco.com مراجعه کرده و یا با شماره تلفن‌ 66121130-021 (شرکت چشمه سازان پردیس) تماس حاصل نمایید.
 
 
نظر خود را ثبت نمایید
  • موارد زیر جهت نمایش تایید نخواهد شد:
  • ۱- در متن شماره همراه و آدرس الکترونیکی درج شود
  • ۲ - در متن از جملات و الفاظ غیر عرف استفاده شود
  • ۳ - متن انگلیسی یا پینگلیش تایپ شود
Copyright © 2006 - 2024 ITPNews.com