در گزارش تحلیلی سال 1392 که در ابتدای سال 1393 به
چاپ رسید، پیش‌بینی شده بود که سال 1393 سال مطلوبی برای تولیدکنندگان صنعت
طیور اعم از مرغ، تخم‌مرغ و جوجه نخواهد بود. هم اکنون که بیش از 9 ماه از
سال 1393 گذشته است، پیش‌بینی انجام شده در ابتدای سال به حقیقت پیوست.
بـازار
جوجه یکروزه:
همانطور که ملاحظه می‌نمایید، قیمت فروش جوجه یکروزه از تیر ماه شروع به سقوط کرد و در آبان ماه با فروش متوسط حدود 5452 ریال به قعر قیمت در 9 ماه گذشته رسید. میانگین قیمت 9 ماهه سال 1393 حدود 9.500 ریال می‌باشد که حدود 2.500 ریال زیر قیمت تمام شده است. یعنی اگر حدود 900 میلیون قطعه جوجه در این 9 ماه تولید شده باشد، زیانی حدود 2.250 میلیارد ریال به تولیدکنندگان جوجه یکروزه وارد شده است. برای تولیدکنندگانی که اوج تولیدشان از مرداد تا پایان آذر بوده، هر قطعه حدود 5.000 ریال زیان داشته است.
نوسان قیمت‌ها که نشان از تلاطم بازار دارد به شکل بی‌سابقه‌ای بالا بوده و به حدود 36% رسیده است. پیش‌بینی می‌شود که قیمت جوجه یکروزه تا شهریور ماه 1394 بهبود چندانی نداشته باشد؛ مگر اینکه پیشنهادات این انجمن در مورد کنترل تولید (جمع‌آوری تخم‌مرغ نطفه‌دار، حذف گله‌های بالای 50 هفته، صادرات مازاد تولید و ...) دقیقاً مورد توجه قرار گرفته و اجرا گردد.
مرغ زنده:
قیمت مرغ زنده در 9 ماهه سال 1393به ازای هر کیلوگرم حدود 46.000 ریال بوده و لیکن از شهریور ماه به بعد قیمت‌ها کاهش یافته و در آبان ماه به قعر خود یعنی حدود 37.694 ریال در هر کیلوگرم رسید. البته قیمت‌ها در مناطق مختلف کشور متفاوت است، حتی بعضاً حدود 3.000 ریال اختلاف قیمت بین نقاط مختلف مشاهده می‌شود.
متوسط قیمت هر کیلوگرم مرغ زنده حدود 44.000 ریال (که خرید/ فروش نقدی آن 41.500 ریال) در 9 ماهه سال 1393 می‌باشد که نوسانی معادل5/7%داشته است. با توجه به قیمت تمام شده حدود 48.000 ریال، هر کیلوگرم مرغ زنده حدود 6.500 ریال زیان داشته است. با توجه به تولید 5/1 میلیون تن مرغ زنده در 9 ماهه سال 1393 زیانی حدود 9.750 میلیارد ریال بر جای گذاشته است.
در حال حاضر با وجود بیش از یکصد هزار تن مرغ آماده طبخ در سردخانه‌های شرکت پشتیبانی امور دام، و با توجه به اینکه تولید رو به افزایش است، هیچ امیدی برای افزایش قیمت مرغ زنده وجود ندارد و به نظر می‌رسد که سال 1394 هم بازارمناسبی برای پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی نباشد.
تخم‌مرغ:
قیمت تخم‌مرغ در 9 ماهه سال 1393 حدود 32.000 ریال بوده که نوسانی حدود 13% داشته است. در صورتی که قیمت تمام شده تخم‌مرغ حدود 38.000 ریال باشد، هر کیلوگرم تخم‌مرغ زیانی حدود 6.000 ریال داشته که اگر حدود 600 هزار تن تخم‌مرغ در این 9 ماه تولید شده باشد، زیان کل حدود 3.600 میلیارد ریال می‌شود.
بیشترین قیمت تخم‌مرغ در 9 ماهه سال 1393 در شهریور ماه با حدود 36.200 ریال و کمترین آن حدود 26.700ریال در ماه‌های فروردین و اردیبهشت بوده است. خوشبختانه صادرات تخم‌مرغ در این 9 ماه حدود 50 هزار تن بوده که ضمن کمک به کنترل تولید، صنعت طیور ایران وارد بازارهای منطقه شده است. مزارع مادر تخمگذار با عدم چیدن تخم‌مرغ برای جوجه یکروزه عطش جوجه‌ریزی گله‌های تجاری تخمگذار را کم کرده و تولید را مدیریت نمودند.
زیان صنعت:
مجموع زیان تولیدکنندگان مرغ، تخم‌مرغ و جوجه یکروزه در 9 ماه گذشته حدود 15.600 میلیارد ریال برآورده می‌شود که با توجه به اینکه اقدامات جدی هم برای مدیریت تولید بیش از نیاز صورت نگرفته است. آینده همچنان در پرده ابهام خواهد بود.
ذرت:
قیمت ذرت در 9 ماهه اول سال 1393 روند کاهشی داشته و از 10.068 ریال در فروردین به حدود 8.118 ریال در دی ماه رسید. متوسط قیمت ذرت در این مدت 9.257 ریال با نوسان قیمتی حدود 8% رسید. با توجه به تغییر نرخ ارز از اول سال 1394 به حدود 28.500 ریال، پیش‌بینی می‌شود که قیمت ذرت حدود 10% افزایش یابد.
کنجاله سویا:
قیمت کنجاله سویا در فروردین حدود 19.000 ریال بود که در آبان ماه به 16.550 ریال رسید. متوسط قیمت کنجاله سویا در این دوره 17.293 ریال شد و نوسان قیمت‌ها حدود 5% رسید.
در مجموع قیمت نهاده‌های اصلی صنعت طیور روند کاهشی داشته و از این بابت مرغداران تحت فشار مضاعف نبوده‌اند.
نوسانات:
مقایسه نوسانات محصولات و نهاده‌های صنعت طیور نشان می‌دهد که بیشترین نوسان را جوجه یکروزه گوشتی (حدود 36%) و پس از آن تخم‌مرغ (حدود 13%) و سپس مرغ زنده (حدود 7%) داشته است. ذرت و کنجاله سویا نوسان چندانی نداشته‌اند. در طول 9 ماه، ذرت حدود 8% و کنجاله سویا حدود 5% نوسان داشته است. در مقایسه با محصولات و نهاده‌های صنعت طیور، گوشت قرمز حدود 1% نوسان داشته است.
تولیــد
جوجه یکروزه:
جوجه‌ریزی گله‌های مادر در 9 ماهه اول 8.439.194 قطعه یعنی ماهیانه به طور متوسط 937.688 قطعه در ماه جوجه‌ریزی شده است.
پیش‌بینی می‌شود که سال 1393 بیش از 11 میلیون قطعه جوجه یکروزه مادر جوجه‌ریزی شود که قدری بیش از جوجه‌ریزی سال 1392 خواهد شد.
با توجه به جوجه‌ریزی مادر صورت گرفته تاکنون، پیش‌بینی می‌شود که در چهار ماهه اول سال 1394 به طور متوسط بیش از 110 میلیون قطعه جوجه یکروزه گوشتی در ماه تولید شود. جذب این میزان جوجه گوشتی مسلماً مشکل خواهد بود و موجب کاهش شدید قیمت جوجه یکروزه خواهد شد.
مرغ گوشتی:
براساس پیش‌بینی‌های انجام شده، در نیمه اول سال 1394 بیش از یک میلیون تن مرغ آماده طبخ تولید خواهد شد. با توجه به رکود اقتصادی، تورم و کاهش قدرت خرید مردم، به نظر می‌رسد که جذب این میزان مرغ در بازار با مشکلاتی روبرو شود و قیمت‌ها نه تنها افزایشی نباشد، بلکه قدری هم سقوط کند. قیمت نهاده‌ها هم که در بودجه سال 1394 بر مبنای دلار 28.500 ریال وارد خواهد شد، حداقل 7% افزایش خواهد داشت. این به معنای سالی بسیار سخت برای تولیدکنندگان مرغ گوشتی است.
توصیـه
به اعضاء:
سقوط قیمت نفت، رکود اقتصادی حاکم، شرایط تورمی و کاهش قدرت خرید مردم، موجبات کاهش مصرف محصولات طیور فراهم نموده و تلاطمات بسیار ناگواری را در صنعت رقم زده است. متأسفانه پیش‌بینی می‌شود که این وضعیت کماکان برای سال 1394 ادامه داشته باشد. این انجمن اکیداً توصیه می‌نماید که اعضای محترم دست به توسعه فیزیکی نزنند، اصلاحات لازم جهت بهینه نمودن مزارع را صورت داده و نسبت به مدیریت بدهی‌هایشان توجه بیشتری نمایند. در این شرایط که صنعت دچار بحران بوده و با فروش در زیان و نسیه روبروست؛ مدیریت نقدینگی، توجه به بازپرداخت یا استمهال وام‌های دریافتی اهمیت ویژه‌ای دارد.
به مسئولین و دست‌اندرکاران:
1. برای توسعه کمّی صنعت ممنوعیت قائل شوند.
2. از تشکیل مجموعه‌های تولیدی یکپارچه حمایت جدّی و عملیاتی بعمل آید.
3. در سال جاری و در بودجه سال 1394 بین 20-15% قیمت صادراتی محصولات صنعت طیور (مرغ، تخم‌مرغ و جوجه یکروزه) مشوق صادراتی از محل بودجه هدفمندی یارانه‌های سهم تولید قائل شوند.
4. تا زمانی که برنامه‌ای برای تشویق صادراتی وجود ندارد برنامه‌ریزی تولید صرفاً براساس نیاز داخلی و با توجه به قدرت خرید مردم صورت پذیرد.
5. بستر لازم برای تأمین سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی را فراهم و شبیه کشورهای هم‌تراز (ترکیه و ...) با کارمزد کم و شیوه مناسب پرداخت گردد.
6. حمایت از تشکیل یک تشکل واحد به عنوان نماینده کل صنعت طیور.
بـازار
جوجه یکروزه:
همانطور که ملاحظه می‌نمایید، قیمت فروش جوجه یکروزه از تیر ماه شروع به سقوط کرد و در آبان ماه با فروش متوسط حدود 5452 ریال به قعر قیمت در 9 ماه گذشته رسید. میانگین قیمت 9 ماهه سال 1393 حدود 9.500 ریال می‌باشد که حدود 2.500 ریال زیر قیمت تمام شده است. یعنی اگر حدود 900 میلیون قطعه جوجه در این 9 ماه تولید شده باشد، زیانی حدود 2.250 میلیارد ریال به تولیدکنندگان جوجه یکروزه وارد شده است. برای تولیدکنندگانی که اوج تولیدشان از مرداد تا پایان آذر بوده، هر قطعه حدود 5.000 ریال زیان داشته است.
نوسان قیمت‌ها که نشان از تلاطم بازار دارد به شکل بی‌سابقه‌ای بالا بوده و به حدود 36% رسیده است. پیش‌بینی می‌شود که قیمت جوجه یکروزه تا شهریور ماه 1394 بهبود چندانی نداشته باشد؛ مگر اینکه پیشنهادات این انجمن در مورد کنترل تولید (جمع‌آوری تخم‌مرغ نطفه‌دار، حذف گله‌های بالای 50 هفته، صادرات مازاد تولید و ...) دقیقاً مورد توجه قرار گرفته و اجرا گردد.
مرغ زنده:
قیمت مرغ زنده در 9 ماهه سال 1393به ازای هر کیلوگرم حدود 46.000 ریال بوده و لیکن از شهریور ماه به بعد قیمت‌ها کاهش یافته و در آبان ماه به قعر خود یعنی حدود 37.694 ریال در هر کیلوگرم رسید. البته قیمت‌ها در مناطق مختلف کشور متفاوت است، حتی بعضاً حدود 3.000 ریال اختلاف قیمت بین نقاط مختلف مشاهده می‌شود.
متوسط قیمت هر کیلوگرم مرغ زنده حدود 44.000 ریال (که خرید/ فروش نقدی آن 41.500 ریال) در 9 ماهه سال 1393 می‌باشد که نوسانی معادل5/7%داشته است. با توجه به قیمت تمام شده حدود 48.000 ریال، هر کیلوگرم مرغ زنده حدود 6.500 ریال زیان داشته است. با توجه به تولید 5/1 میلیون تن مرغ زنده در 9 ماهه سال 1393 زیانی حدود 9.750 میلیارد ریال بر جای گذاشته است.
در حال حاضر با وجود بیش از یکصد هزار تن مرغ آماده طبخ در سردخانه‌های شرکت پشتیبانی امور دام، و با توجه به اینکه تولید رو به افزایش است، هیچ امیدی برای افزایش قیمت مرغ زنده وجود ندارد و به نظر می‌رسد که سال 1394 هم بازارمناسبی برای پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی نباشد.
تخم‌مرغ:
قیمت تخم‌مرغ در 9 ماهه سال 1393 حدود 32.000 ریال بوده که نوسانی حدود 13% داشته است. در صورتی که قیمت تمام شده تخم‌مرغ حدود 38.000 ریال باشد، هر کیلوگرم تخم‌مرغ زیانی حدود 6.000 ریال داشته که اگر حدود 600 هزار تن تخم‌مرغ در این 9 ماه تولید شده باشد، زیان کل حدود 3.600 میلیارد ریال می‌شود.
بیشترین قیمت تخم‌مرغ در 9 ماهه سال 1393 در شهریور ماه با حدود 36.200 ریال و کمترین آن حدود 26.700ریال در ماه‌های فروردین و اردیبهشت بوده است. خوشبختانه صادرات تخم‌مرغ در این 9 ماه حدود 50 هزار تن بوده که ضمن کمک به کنترل تولید، صنعت طیور ایران وارد بازارهای منطقه شده است. مزارع مادر تخمگذار با عدم چیدن تخم‌مرغ برای جوجه یکروزه عطش جوجه‌ریزی گله‌های تجاری تخمگذار را کم کرده و تولید را مدیریت نمودند.
زیان صنعت:
مجموع زیان تولیدکنندگان مرغ، تخم‌مرغ و جوجه یکروزه در 9 ماه گذشته حدود 15.600 میلیارد ریال برآورده می‌شود که با توجه به اینکه اقدامات جدی هم برای مدیریت تولید بیش از نیاز صورت نگرفته است. آینده همچنان در پرده ابهام خواهد بود.
ذرت:
قیمت ذرت در 9 ماهه اول سال 1393 روند کاهشی داشته و از 10.068 ریال در فروردین به حدود 8.118 ریال در دی ماه رسید. متوسط قیمت ذرت در این مدت 9.257 ریال با نوسان قیمتی حدود 8% رسید. با توجه به تغییر نرخ ارز از اول سال 1394 به حدود 28.500 ریال، پیش‌بینی می‌شود که قیمت ذرت حدود 10% افزایش یابد.
کنجاله سویا:
قیمت کنجاله سویا در فروردین حدود 19.000 ریال بود که در آبان ماه به 16.550 ریال رسید. متوسط قیمت کنجاله سویا در این دوره 17.293 ریال شد و نوسان قیمت‌ها حدود 5% رسید.
در مجموع قیمت نهاده‌های اصلی صنعت طیور روند کاهشی داشته و از این بابت مرغداران تحت فشار مضاعف نبوده‌اند.
نوسانات:
مقایسه نوسانات محصولات و نهاده‌های صنعت طیور نشان می‌دهد که بیشترین نوسان را جوجه یکروزه گوشتی (حدود 36%) و پس از آن تخم‌مرغ (حدود 13%) و سپس مرغ زنده (حدود 7%) داشته است. ذرت و کنجاله سویا نوسان چندانی نداشته‌اند. در طول 9 ماه، ذرت حدود 8% و کنجاله سویا حدود 5% نوسان داشته است. در مقایسه با محصولات و نهاده‌های صنعت طیور، گوشت قرمز حدود 1% نوسان داشته است.
تولیــد
جوجه یکروزه:
جوجه‌ریزی گله‌های مادر در 9 ماهه اول 8.439.194 قطعه یعنی ماهیانه به طور متوسط 937.688 قطعه در ماه جوجه‌ریزی شده است.
پیش‌بینی می‌شود که سال 1393 بیش از 11 میلیون قطعه جوجه یکروزه مادر جوجه‌ریزی شود که قدری بیش از جوجه‌ریزی سال 1392 خواهد شد.
با توجه به جوجه‌ریزی مادر صورت گرفته تاکنون، پیش‌بینی می‌شود که در چهار ماهه اول سال 1394 به طور متوسط بیش از 110 میلیون قطعه جوجه یکروزه گوشتی در ماه تولید شود. جذب این میزان جوجه گوشتی مسلماً مشکل خواهد بود و موجب کاهش شدید قیمت جوجه یکروزه خواهد شد.
مرغ گوشتی:
براساس پیش‌بینی‌های انجام شده، در نیمه اول سال 1394 بیش از یک میلیون تن مرغ آماده طبخ تولید خواهد شد. با توجه به رکود اقتصادی، تورم و کاهش قدرت خرید مردم، به نظر می‌رسد که جذب این میزان مرغ در بازار با مشکلاتی روبرو شود و قیمت‌ها نه تنها افزایشی نباشد، بلکه قدری هم سقوط کند. قیمت نهاده‌ها هم که در بودجه سال 1394 بر مبنای دلار 28.500 ریال وارد خواهد شد، حداقل 7% افزایش خواهد داشت. این به معنای سالی بسیار سخت برای تولیدکنندگان مرغ گوشتی است.
توصیـه
به اعضاء:
سقوط قیمت نفت، رکود اقتصادی حاکم، شرایط تورمی و کاهش قدرت خرید مردم، موجبات کاهش مصرف محصولات طیور فراهم نموده و تلاطمات بسیار ناگواری را در صنعت رقم زده است. متأسفانه پیش‌بینی می‌شود که این وضعیت کماکان برای سال 1394 ادامه داشته باشد. این انجمن اکیداً توصیه می‌نماید که اعضای محترم دست به توسعه فیزیکی نزنند، اصلاحات لازم جهت بهینه نمودن مزارع را صورت داده و نسبت به مدیریت بدهی‌هایشان توجه بیشتری نمایند. در این شرایط که صنعت دچار بحران بوده و با فروش در زیان و نسیه روبروست؛ مدیریت نقدینگی، توجه به بازپرداخت یا استمهال وام‌های دریافتی اهمیت ویژه‌ای دارد.
به مسئولین و دست‌اندرکاران:
1. برای توسعه کمّی صنعت ممنوعیت قائل شوند.
2. از تشکیل مجموعه‌های تولیدی یکپارچه حمایت جدّی و عملیاتی بعمل آید.
3. در سال جاری و در بودجه سال 1394 بین 20-15% قیمت صادراتی محصولات صنعت طیور (مرغ، تخم‌مرغ و جوجه یکروزه) مشوق صادراتی از محل بودجه هدفمندی یارانه‌های سهم تولید قائل شوند.
4. تا زمانی که برنامه‌ای برای تشویق صادراتی وجود ندارد برنامه‌ریزی تولید صرفاً براساس نیاز داخلی و با توجه به قدرت خرید مردم صورت پذیرد.
5. بستر لازم برای تأمین سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی را فراهم و شبیه کشورهای هم‌تراز (ترکیه و ...) با کارمزد کم و شیوه مناسب پرداخت گردد.
6. حمایت از تشکیل یک تشکل واحد به عنوان نماینده کل صنعت طیور.
