|
ردیف |
نوع محصول |
رتبه ایران در دنیا |
رتبه ایران در خاورمیانه |
|
1 |
گوشت گوسفند |
4 |
1 |
|
2 |
گوشت بز |
7 |
2 |
|
3 |
عسل |
8 |
1 |
|
4 |
شیر |
8 |
1 |
|
5 |
گوشت طیور |
9 |
1 |
|
6 |
گوشت گاومیش |
11 |
2 |
|
7 |
تخم مرغ |
12 |
1 |
|
8 |
گوشت شتر |
20 |
7 |
|
9 |
گوشت گاو |
31 |
3 |
گاو پستانداری است سم‌دار، نشخوارکننده و تهی‌شاخ از راسته زوج‌سُمان، از خانواده گاوسانان. خانوادۀ گاوسانان در برگیرندۀ چندین سرده است که سردۀ Bos همۀ گاوها و گاومیش‌ها را در بر می‌گیرد.
جد گاوهای اهلی امروزی حیوانی منقرض‌شده به نام ارخص (Bos primigenius) می‌باشد. اولین حیوانی که به سرده Bos متعلق بود در دو میلیون سال پیش در آسیا دیده شد. ارخص در حدود 250 هزار سال پیش به اروپا رسید. این حیوان کمی از فیل کوچکتر و خشن و چابک بود.
گاو حیوانی است بدون تغییرات فصلی تولید مثلی؛ یعنی در کل سال قادر به انجام زاد و ولد می‌باشد. طول حاملگی این حیوان 9 ماه بوده و غالبا تک قلوزا می‌باشد. اگر چه دو قلوزائی و چند قلوزائی نیز گاه دیده می‌شود. احتمال دوقلوزائی در گاو 2-1 درصد می‌باشد.
نزدیک به 6000 سال پیش از میلاد مسیح با تغییر زندگی انسان از شکارگری به کشاورزی و بدنبال توسعه مزارع، گاوهای وحشی به این کشتزارها هجوم می‌آوردند که به تدریج بشر توانست تعدادی از این حیوان را به اسارت درآورده و اهلی نماید.
گاو پس از سگ و گوسفند و بز و گربه، اهلی شد. ابتدا از گوشت گاو استفاده می‌شد اما سرانجام انسان توانست چگونگی دوشش شیر گاو را فرا بگیرد. باستان‌شناسان معتقدند اهلی شدن گاو در آسیا و خاور میانه بین ۴۵۰۰ تا ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح انجام شده‌است. احتمالا یکی از هدفهای اصلی اهلی کردن گاو بارکشی بوده است. از نیروی فیل، شتر و اسب بعد از گاو استفاده شد.
گاو تالشی (طالشی)
نژاد:
شیری - گوشتی
رنگ:
غالبا سیاه تا قرمز آجری، به رنگهای زرد و سفید آهویی نیز دیده می‌شوند.
پراکنش:
تالش
جثه:
بزرگ
میانگین تولید شیر در یک دوره شیردهی:
645 کیلوگرم با 5 درصد چربی
گاو دشتیاری
نژاد:
شیری – گوشتی
رنگ:
غالبا قهوه‌ای سوخته، گاهی سیاه، حنایی، طوسی و ابلق
جثه:
بزرگ
میانگین تولید شیر در یک دوره شیردهی:
963 کیلوگرم
گاو سرابی
نژاد:
شیری – گوشتی (بهترین نژاد کوهستان)
رنگ:
متنوع از زرد روشن تا قهوه‌ای سوخته، اطراف چشم سفید تا قهوه‌ای
جثه:
بزرگ
جمعیت:
60 هزار راس و در حال خروج از چرخه تولید
میانگین تولید شیر در یک دوره شیردهی:
1477 کیلوگرم با 77/4 درصد چربی
سایر خصوصیات:
متوسط افزایش وزن روزانه 904 گرم.
گاو سیستانی
نژاد:
گوشتی
رنگ:
غالبا سیاه و گاهی ابلق
جثه:
بزرگ
میانگین تولید شیر در یک دوره شیردهی:
143 کیلوگرم
سایر خصوصیات:
متوسط افزایش وزن روزانه 1317 گرم با ضریب تبدیل خوراک به وزن زنده 8 به 1.
گاو گلپایگانی
نژاد:
شیری – گوشتی (بهترین نژاد گاو شیری ایران)
رنگ:
غالبا قرمز حنایی
جثه:
متوسط
میانگین تولید شیر در یک دوره شیردهی:
580 کیلوگرم با 72/4 درصد چربی
سایر خصوصیات:
متوسط افزایش وزن روزانه 894 گرم.
گاو نجدی
نژاد:
شیری – گوشتی
رنگ:
غالبا قرمز حنایی
جثه:
بزرگ
میانگین تولید شیر در یک دوره شیردهی:
580 کیلوگرم با 72/4 درصد چربی
منابع:
1- معاونت امور دام و مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی - http://www.abc.org.ir
2- ویکیپدیا، دانشنامۀ آزاد - http://fa.wikipedia.org
