گوشت قرمز وفراورده های حاصل از آن به سبب داشتن پروتیین،مواد معدنی واسید آمینه های ضروری، نقش مهمی در تامین نیازهای تغذیه ای جوامع بشری دارد. اما تولید و عرضه گوشت در شرایط غیر بهداشتی تهدید علیه بهداشت عمومی و باعث شیوع انواع بیماریها شده که عواقب بسیار خطرناکی را به همراه خواهد داشت. افرادی که خارج از کشتارگاه اقدام به کشتار غیرمجاز دام و عرضه گوشت می نمایند در حقیقت با عرضه غیر بهداشتی گوشت موجبات شیوع و انتقال بیماری های مشترک بین انسان و دام را فراهم می نمایند.
در برخی نقاط و حاشیه شهرهای استان از جمله در مبادی اصلی ورودی استان مانند منطقه مهدی آباد و شباب، کشتار غیرمجاز دام تبدیل به یک معضل بهداشتی شده که علاوه بر تهدید جدی علیه بهداشت عمومی و ایجاد مخاطرات بهداشتی که در ادامه به تفصیل به آن پرداخته می شود، از چند جنبه دیگر نیز قابل بحث وبررسی می باشد.
نخست اینکه کشتار دام در خارج از کشتارگاه و در معابر عمومی و شهری کلا"یک کار غیر فرهنگی است که نشان دهنده عدم رعایت اصول و مبانی نوین شهرنشینی است. علاوه بر این از جنبه روانشناسی نیزذبح دام در معابر عمومی و در برابر چشم اطفال و کودکان تاثیر منفی بر روح و روان آنان می گذارد که با دیدن صحنه های کشتار دام که بعضا" با خشونت نیز صورت می گیرد آثار زیانبار روانی در کودکان ایجاد می نماید و در دراز مدت باعث ایجاد رفتارهای خشونت بار در این افراد می شود. مضافا" اینکه مناطقی مانند مهدی آباد و شباب از مبادی اصلی تردد استان محسوب می شوند و کشتار دام و آویزان بودن لاشه و همچنین ریختن خونابه و فضولات حاصل از کشتار دامها، چهره زشت و نازیبایی به این مناطق داده که بارها نارضایتی مسافران عبوری از این مناطق را بدنبال داشته است. ریختن فضولات و امعا و احشاء حاصل از ذبح دام در محیط زیست و عدم وجود سیستم فاضلاب و چاه دفن فضولات علاوه بر آلودگیهای زیست محیطی باعث تجمع حیوانات ولگرد،حشرات وجوندگان شده که نقش مهمی درشیوع و انتقال انواع بیماریهای عفونی دارند.
از نظر قانونی نیز کشتار دام در خارج از کشتارگاه،خلاف قانون بوده وبه استنادماده688 قانون مجازاتهای اسلامی ومواد 4و12 قانون سازمان دامپزشکی کشور قابل پیگرد در مراجع قضایی است.
اما هدف اصلی از نگارش این مطلب آشنا نمودن همشهریان عزیز با مخاطرات بهداشتی ناشی از مصرف گوشت دام حاصل از کشتارغیرمجاز میباشد که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.
بیش از 800 نوع عامل بیماریزای مشترک بین انسان ودام وجود دارد که اکثرا" از طریق تماس با دام بیمار وفراورده های ی خام دامی آلوده از جمله گوشت، قابل انتقال به انسان می باشد.بیماریهای خطرناکی نظیر بروسلوز،هاری،کزاز، سل،سالمونلوز،شاربن وبیماریهای نوظهور مانند جنون گاوی و تب خونریزی دهنده کریمه کنگو،بیماریهای انگلی مانندکیست هیداتیک،سارکوسیست،انگلهای پوستی وجلدی،انواع قارچها از جمله مهمترین بیماریهای مشترک بین انسان ودام هستند.لذا باتوجه به وجود این بیماریها،لزوم بازرسی بهداشتی دقیق وکامل دامهای کشتاری ولاشه دام کشتارشده در کشتارگاههاضروری است.
لازم به ذکر است در کشتارگاههای دام به دوطریق بازرسی بهداشتی صورت میگیرد که شامل بازرسی پیش از کشتارودیگری بازرسی بعد از کشتاردام می باشد.با توجه به اینکه برخی از بیماریها مانند هاری،کزاز،بروسلوز و انواع مسمومیت ها
صرفا"در دام زنده قابل تشخیص هستند لذا باید دامها قبل از کشتار از حیث وجود این بیماریها مورد معاینه وبازرسی قرار گیرند و چنانچه این دامها علایمی از این بیماریها را داشته باشند از چرخه کشتارحذف گردند.ضمنا" دامهایی که دارای سابقه مصرف داروباشند به دلیل وجود باقیمانده های دارویی در لاشه، تا زمان گذراندن دوره پرهیز از مصرف دارو(withdrawal time)اجازه کشتار و مصرف ندارند.مرحله دوم بازرسی کشتارگاهی،بازرسی بهداشتی لاشه دام پس ازکشتار می باشد.دامی که دربازرسی قبل از کشتارفاقد علایم بیماری بوده وسالم تشخیص داده شود،وارد چرخه کشتار شده وبه صورت شرعی وحلال زیر نظر ناظر ذبح شرعی مستقر در کشتارگاه ذبح می گردد.بلافاصله بعد از ذبح دام بازرسی کامل ازجمله بازرسی سر،کبد،ریه وسایر اندامها بر روی لاشه صورت می گیرد. غده های لنفاوی پیش کتفی وپیش رانی که معمولا"در اکثر بیماریها دارای علایم تشخیصی می باشند نیزمورد بازرسی ومعاینه قرار می گیرند.
کبد وریه از جمله اندامهایی هستند که بواسطه وجود عوامل بیماریزای خطرناک از جمله عوامل انگلی مانند فاسیولاها،دیکروسلیوم وکیست هیداتیک مورد بازرسی قرار میگیرند. در بازرسی ازاین اندامهادر صورتیکه ضایعه یا عامل بیماری تشخیص داده شود آن عضو یا اندام توسط کارشناس دامپزشکی از چرخه کشتار حذف ومعدوم می گردد.
پس از اینکه مراحل بازرسی کامل لاشه واندامها در کشتارگاه صورت گرفت،کارشناس دامپزشکی اقدام به زدن مهر وبرچسب سلامت بر روی لاشه نموده وپس از آن اجازه خروج گوشت از کشتارگاه وعرضه آن را صادر می نماید.
این در حالی است که در مراکزی مانند مهدی آباد وشباب که کشتاردام به صورت غیر مجاز وخارج از کشتارگاه صورت میگیرد،دامها بدون هیچ نظارت وبازرسی کشتاروعرضه می شود.که در این بین مخاطره عرضه دامهای بیمار وآلوده به عوامل عفونی و انگلی وجود دارد که علاوه بر آن با عرضه گوشت لاشه دامهای دارای سابقه مصرف دارو با توجه به اینکه زمان پرهیز از مصرف دارو را نگذرانده اند،لاشه این دامها حاوی باقیمانده های دارویی بوده که مصرف چنین گوشت هایی زمینه ایجاد سرطانها وبیماریهای لاعلاج را فراهم می سازد.
حال با در نظر گرفتن خطرات مصرف گوشت دامهایی که در مراکز غیرمجاز تولید وعرضه می شود ومقایسه آن با گوشت تولیدی واستحصال شده درکشتارگاههای دام،می توانید در خصوص انتخاب نوع گوشت مصرفی وتوجه به سلامت خانواده خود قضاوت نمایید.
در برخی نقاط و حاشیه شهرهای استان از جمله در مبادی اصلی ورودی استان مانند منطقه مهدی آباد و شباب، کشتار غیرمجاز دام تبدیل به یک معضل بهداشتی شده که علاوه بر تهدید جدی علیه بهداشت عمومی و ایجاد مخاطرات بهداشتی که در ادامه به تفصیل به آن پرداخته می شود، از چند جنبه دیگر نیز قابل بحث وبررسی می باشد.
نخست اینکه کشتار دام در خارج از کشتارگاه و در معابر عمومی و شهری کلا"یک کار غیر فرهنگی است که نشان دهنده عدم رعایت اصول و مبانی نوین شهرنشینی است. علاوه بر این از جنبه روانشناسی نیزذبح دام در معابر عمومی و در برابر چشم اطفال و کودکان تاثیر منفی بر روح و روان آنان می گذارد که با دیدن صحنه های کشتار دام که بعضا" با خشونت نیز صورت می گیرد آثار زیانبار روانی در کودکان ایجاد می نماید و در دراز مدت باعث ایجاد رفتارهای خشونت بار در این افراد می شود. مضافا" اینکه مناطقی مانند مهدی آباد و شباب از مبادی اصلی تردد استان محسوب می شوند و کشتار دام و آویزان بودن لاشه و همچنین ریختن خونابه و فضولات حاصل از کشتار دامها، چهره زشت و نازیبایی به این مناطق داده که بارها نارضایتی مسافران عبوری از این مناطق را بدنبال داشته است. ریختن فضولات و امعا و احشاء حاصل از ذبح دام در محیط زیست و عدم وجود سیستم فاضلاب و چاه دفن فضولات علاوه بر آلودگیهای زیست محیطی باعث تجمع حیوانات ولگرد،حشرات وجوندگان شده که نقش مهمی درشیوع و انتقال انواع بیماریهای عفونی دارند.
از نظر قانونی نیز کشتار دام در خارج از کشتارگاه،خلاف قانون بوده وبه استنادماده688 قانون مجازاتهای اسلامی ومواد 4و12 قانون سازمان دامپزشکی کشور قابل پیگرد در مراجع قضایی است.
اما هدف اصلی از نگارش این مطلب آشنا نمودن همشهریان عزیز با مخاطرات بهداشتی ناشی از مصرف گوشت دام حاصل از کشتارغیرمجاز میباشد که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.
بیش از 800 نوع عامل بیماریزای مشترک بین انسان ودام وجود دارد که اکثرا" از طریق تماس با دام بیمار وفراورده های ی خام دامی آلوده از جمله گوشت، قابل انتقال به انسان می باشد.بیماریهای خطرناکی نظیر بروسلوز،هاری،کزاز، سل،سالمونلوز،شاربن وبیماریهای نوظهور مانند جنون گاوی و تب خونریزی دهنده کریمه کنگو،بیماریهای انگلی مانندکیست هیداتیک،سارکوسیست،انگلهای پوستی وجلدی،انواع قارچها از جمله مهمترین بیماریهای مشترک بین انسان ودام هستند.لذا باتوجه به وجود این بیماریها،لزوم بازرسی بهداشتی دقیق وکامل دامهای کشتاری ولاشه دام کشتارشده در کشتارگاههاضروری است.
لازم به ذکر است در کشتارگاههای دام به دوطریق بازرسی بهداشتی صورت میگیرد که شامل بازرسی پیش از کشتارودیگری بازرسی بعد از کشتاردام می باشد.با توجه به اینکه برخی از بیماریها مانند هاری،کزاز،بروسلوز و انواع مسمومیت ها
صرفا"در دام زنده قابل تشخیص هستند لذا باید دامها قبل از کشتار از حیث وجود این بیماریها مورد معاینه وبازرسی قرار گیرند و چنانچه این دامها علایمی از این بیماریها را داشته باشند از چرخه کشتارحذف گردند.ضمنا" دامهایی که دارای سابقه مصرف داروباشند به دلیل وجود باقیمانده های دارویی در لاشه، تا زمان گذراندن دوره پرهیز از مصرف دارو(withdrawal time)اجازه کشتار و مصرف ندارند.مرحله دوم بازرسی کشتارگاهی،بازرسی بهداشتی لاشه دام پس ازکشتار می باشد.دامی که دربازرسی قبل از کشتارفاقد علایم بیماری بوده وسالم تشخیص داده شود،وارد چرخه کشتار شده وبه صورت شرعی وحلال زیر نظر ناظر ذبح شرعی مستقر در کشتارگاه ذبح می گردد.بلافاصله بعد از ذبح دام بازرسی کامل ازجمله بازرسی سر،کبد،ریه وسایر اندامها بر روی لاشه صورت می گیرد. غده های لنفاوی پیش کتفی وپیش رانی که معمولا"در اکثر بیماریها دارای علایم تشخیصی می باشند نیزمورد بازرسی ومعاینه قرار می گیرند.
کبد وریه از جمله اندامهایی هستند که بواسطه وجود عوامل بیماریزای خطرناک از جمله عوامل انگلی مانند فاسیولاها،دیکروسلیوم وکیست هیداتیک مورد بازرسی قرار میگیرند. در بازرسی ازاین اندامهادر صورتیکه ضایعه یا عامل بیماری تشخیص داده شود آن عضو یا اندام توسط کارشناس دامپزشکی از چرخه کشتار حذف ومعدوم می گردد.
پس از اینکه مراحل بازرسی کامل لاشه واندامها در کشتارگاه صورت گرفت،کارشناس دامپزشکی اقدام به زدن مهر وبرچسب سلامت بر روی لاشه نموده وپس از آن اجازه خروج گوشت از کشتارگاه وعرضه آن را صادر می نماید.
این در حالی است که در مراکزی مانند مهدی آباد وشباب که کشتاردام به صورت غیر مجاز وخارج از کشتارگاه صورت میگیرد،دامها بدون هیچ نظارت وبازرسی کشتاروعرضه می شود.که در این بین مخاطره عرضه دامهای بیمار وآلوده به عوامل عفونی و انگلی وجود دارد که علاوه بر آن با عرضه گوشت لاشه دامهای دارای سابقه مصرف دارو با توجه به اینکه زمان پرهیز از مصرف دارو را نگذرانده اند،لاشه این دامها حاوی باقیمانده های دارویی بوده که مصرف چنین گوشت هایی زمینه ایجاد سرطانها وبیماریهای لاعلاج را فراهم می سازد.
حال با در نظر گرفتن خطرات مصرف گوشت دامهایی که در مراکز غیرمجاز تولید وعرضه می شود ومقایسه آن با گوشت تولیدی واستحصال شده درکشتارگاههای دام،می توانید در خصوص انتخاب نوع گوشت مصرفی وتوجه به سلامت خانواده خود قضاوت نمایید.
