زمانی که با حمایت گسترده دولت همه نهاده های پرورش دام از جمله علوفه، دارو و مکمل و نیز تسهیلات ساخت و هزینه های جاری واحدهای دامپروری به راحتی تأمین می شد و یارانه به آن ها تعلق می گرفت، خراسان شمالی یکی از قطب های تولید محصولات دامی کشور محسوب می شد اما در برهه ای از زمان، هنگامی که یارانه نهاده های دامی قطع شد و به یک باره قیمت آن ها افزایش یافت، مدیریت بسیاری از دامداری ها و ارائه فعالیت آن ها به دلیل ناهمخوانی درآمدها و هزینه ها با مشکل مواجه شد و به خصوص، در تولید شیر افت قابل توجهی را شاهد بودیم که هنوز هم ادامه دارد. غالب هزینه های یک دامداری صرف تهیه خوراک دام می شود، بنابراین در مدیریت صحیح یک واحد دامداری، هزینه های تغذیه و نگهداری دام باید با میزان تولیدات تناسب داشته باشد، این در حالی است که تعداد زیادی از دامداری های استان به دلیل ناهمخوانی هزینه و درآمد تعطیل شده است. هم اکنون 848 واحد صنعتی، نیمه صنعتی و روستایی دامداری در استان وجود دارد.
درآمد بیشتر پس از تعطیلی دامداری
نودهی از دامداران شهرستان بجنورد که سال گذشته دامداری 20 رأسی خود را تعطیل کرد، می گوید: در سالیان گذشته با 10 رأس گاو شیرده مایحتاج زندگی خانواده ام را تأمین می کردم و مشکلی برای اداره دامداری نداشتم اما در سال های اخیر به دلیل بالا رفتن قیمت نهاده های دامی و پایین بودن قیمت شیر، هزینه ها و درآمدهای دامداری همخوانی نداشت به طوری که برای تأمین علوفه باید هر چند وقت، یکی از دام ها را به بازار عرضه می کردم و همین عامل باعث کاهش شدید درآمد دامداری شد. وی می افزاید: اگر چه 3 سال پیش با خرید 10 رأس دام دیگر برای توسعه دامداری خود اقدام کردم اما نتیجه ای نداشت و به ناچار سال گذشته آن را تعطیل کردم و اکنون با سرمایه حاصل از آن که در کارهای دیگری به کار انداخته ام درآمد چند برابری کسب می کنم.وی اظهار می دارد: با وجود این که خراسان شمالی قطب کشاورزی و دامپروری محسوب می شود، اما حمایت ها در این بخش بسیار ضعیف است.وی بیان می کند: هزینه های دامداری به قدری زیاد است که تأمین آن ها همه فکر و ذکر دامدار را به خود مشغول می کند و دامداران، فرصت و درآمد کافی برای استفاده از اصول علمی در مدیریت دامداری ها ندارند.
گذر از سال های طلایی تولید
بیدکی یکی دیگر از دامداران که روزانه 300 کیلوگرم شیر در دامداری تولید می کند، می گوید: با وجود این که فرزندم کارشناس دام پزشکی است و اصول علمی نگهداری و پرورش دام را در دامداری اجرا می کند اما چون قیمت هر کیلو شیر برابر با یک بطری آب است، هزینه های دامداری با درآمدها همخوانی ندارد. وی اظهار می دارد: اکنون دامداران از سال های طلایی تولید فاصله گرفته اند و تولید شیر توجیه اقتصادی ندارد. وی خاطر نشان می کند: اگر چه در گذشته گفته می شد که درآمد هر کیلوگرم شیر در گاوداری باید معادل قیمت 3 کیلوگرم جو باشد، اما هم اکنون این گونه نیست و مبلغ پرداختی همان میزان شیر تحویلی به کارخانه ها هم حداقل 45 روز پس از تحویل، به دامدار داده می شود.به گفته وی، در شرایط کنونی، سود دامداری در تولید گوساله خلاصه می شود، هر چند بلافاصله تأکید می کند که امروزه نگهداری گاوهای شیرده خیلی توجیه ندارد و همین مسئله باعث روانه کردن این گاوها به کشتارگاه ها شده است.
تعطیلی دامداری ها یکی پس از دیگری
کیان مهر از دامداران صنعتی استان است که به دلیل درآمد پایین و معوقه های اقساط بانکی ناگزیر به تعطیلی دامداری خود شده است. دامداری او با ظرفیت 400 رأس دام، صنعتی ترین دامداری استان محسوب می شد که توسط معاون وزیر جهاد کشاورزی افتتاح شد.وی می گوید: با گران شدن علوفه، حمایت های دولت هم در زمینه یارانه نهاده های دامی قطع و هم زمان، افزایش قیمت شیر ممنوع شد و از آن پس، بسیاری از دامداران ناچار به تعطیلی دامداری های خود شدند.به گفته وی، اگر چه با شرایط جدید، دامداران مجبور شدند علوفه را با قیمت آزاد خریداری کنند، اما نرخ فروش شیر آزاد نشد، به طوری که قیمت یک کیلو علوفه برابر با 2 کیلو شیر شد و فعالیت بیشتر در چنین شرایطی تنها ضرر برای دامداران محسوب می شود.وی اظهار می کند: با وجود این که دامداری یکی از فعالیت های تولیدی استراتژیک کشور محسوب می شود، اما با شرایط رخ داده هیچ حمایتی از سوی دست اندرکاران صورت نگرفت و حتی در برهه ای که دامداران متضرر می شدند، گوشت های خارجی وارد می شد.وی تأکید می کند: به دلیل وجود چنین مسائلی در بخش دامداری، از سال گذشته تعداد زیادی از دامداری های صنعتی استان با سرمایه چند میلیاردی تعطیل شده است.کیان مهر می گوید: براساس محاسبات انجام شده در بحرانی ترین شرایط، دامداران برای نگهداری دام روزانه 10 میلیون ریال متضرر می شوند.وی معتقد است: تا زمانی که قیمت نهاده های دامی با میزان درآمد دامداران همخوانی نداشته باشد، استفاده از اصول علمی پرورش دام و بهره گیری از دانش فنی کادر مجرب و تحصیلکرده نیز به نتیجه ای منجر نخواهد شد. وی می گوید: استفاده از 2 دام پزشک و کار بر مبنای یک مدار علمی در دامداری من جواب نداد و سال گذشته مجبور به تعطیلی آن شدم.
تا آشتی نکنند، وضع همین است!
در این میان، «هادی پور» کارشناس دامپروری نظری متفاوت دارد و تفاوت دامداری های صنعتی و سنتی را در دانش آکادمیک می داند. وی می گوید: در شرایط کنونی، شکاف بزرگی بین دانش آکادمیک و دانش بومی وجود دارد، یعنی دامداران سنتی و روستایی هنوز به تحصیلکردگان این رشته اطمینان ندارند و تا زمانی که بین این 2 قشر، آشتی برقرار نشود و اعتماد یکدیگر را جلب نکنند، وضعیت دامداری به همین صورت باقی خواهد ماند.
وی می افزاید: دامداری تنها صنعتی است که بسیاری از افراد بدون داشتن اطلاعات و تخصص لازم به آن وارد می شوند و همین مسئله باعث شده است که تعداد زیادی از دامداری ها با ضعف مدیریت مواجه باشد. وی با اشاره به مشکلات پیش روی اغلب دامداران و دغدغه های آنان اضافه می کند: بیشتر دامدارانی که در شرایط کنونی فعال هستند، به دلیل داشتن دانش و اطلاعات دوام آورده اند. وی قیمت بالای نهاده های دامی و قیمت پایین شیر را دلیل اصلی ورشکستگی دامداری ها نمی داند، بلکه مشکل اساسی دامداری ها را ضعف مدیریت بر می شمرد و با یک حساب سرانگشتی مثال می زند، هر روز تأخیر در تولید مثل دام، مسبب 150 هزار ریال ضرر برای دامدار است، در حالی که بعضی دامداران به آن کم توجهی می کنند. به گفته وی، برای هر گونه اصلاح نژادی که در دام ها صورت می گیرد باید اطلاعاتی در همین رابطه به دامداران ارائه شود که متأسفانه در حال حاضر چنین کاری از سوی دست اندرکاران انجام نمی شود.«هادی پور» برخلاف دامداران نظرش بر این است که اگر دامداری به شیوه علمی اداره شود و مدیریت تولید مثل، تغذیه و تولید شیر آن علمی باشد، علاوه بر این که زیان ده نخواهد بود، توجیه اقتصادی هم خواهد داشت.
حمایت های ضعیف و نا به سامانی فعالیت دامداری ها
یک مدرس دانشگاه و فعال در عرصه دامپروری استان با اشاره به عواملی که تأثیر مستقیم در بازدهی کار یک دامداری دارد، می گوید: اگرچه استفاده از اصول علمی در دامداری ها بسیار مؤثر و پربازده است، اما مسئله مهم تر این است که آیا دامداران می توانند اصول علمی را در دامداری ها به درستی رعایت کنند؟
به گفته فیروزه، برای این که در دامداری ها یک بستر علمی ایجاد شود، باید ابتدا زمینه مالی آن فراهم شود، یعنی احداث یک دامداری 10 رأسی به دلیل درآمد پایین، توجیه ندارد. وی بر این باور است که اگر یک دامدار بتواند مدیریت، تغذیه، تولید مثل، مبارزه با بیماری ها و اصلاح نژاد را به درستی در دامداری خود اعمال کند، پیشرفت خواهد کرد، اما در دامداری های کوچک، اعمال این مدیریت ها به دلیل درآمد پایین ممکن نیست، چون دامداران سنتی تفکراتی سنتی نیز دارند یعنی معتقد هستند که با رها کردن دام در مرتع، هزینه علوفه کاهش می یابد، در حالی که اگر یک کیلوگرم از میزان خوراک آن ها کم شود، تولید شیر آن ها 3 کیلوگرم کاهش می یابد.وی با اشاره به موارد این چنینی خاطر نشان می کند: در حال حاضر وضعیت دامداری های کل کشور به دلیل حمایت های ضعیف تا حدودی نا به سامان است و سرمایه گذاری ها در این بخش بازدهی مناسبی ندارد. به گفته وی، از سال گذشته تاکنون 4 دامداری صنعتی در استان تعطیل شده است که تأثیر زیادی در کاهش تولید شیر دارد. وی که در مراحل اخذ تخصص در یکی از شاخه های رشته دامپروری از دانشگاه فردوسی مشهد است، تصریح می کند: یک رأس دام سنگین به طور معمول روزانه 300 هزار ریال هزینه دارد و اگر یک دامداری 100 رأس دام داشته باشد، یعنی باید روزانه 30 میلیون ریال برای تغذیه دام های خود هزینه کند که این کار به سرمایه های هنگفتی نیاز دارد، بنابراین وقتی درآمدها متناسب با هزینه ها نباشد، به طور حتم رعایت اصول علمی نیز در دامداری ها غیر ممکن خواهد بود.
«فیروزه» می افزاید: برای جلوگیری از ورشکستگی دامداران باید حمایت های بزرگی از سوی دست اندرکاران انجام شود، زیرا با تعطیلی دامداری ها، کارخانه های صنایع لبنی و تولید کنسانتره دامی هم تعطیل خواهد شد. وی اضافه می کند: تا سال گذشته 3 کارخانه شیر در شهرستان بجنورد فعالیت داشت اما با تعطیل شدن تعدادی از دامداری ها، 2 واحد از این کارخانه ها تعطیل و یک باب نیز نیمه فعال شده است. وی بر این باور است که از سال گذشته تولید شیر در شهرستان بجنورد به دلیل تعطیلی چند دامداری بزرگ صنعتی کاهش یافته است. وی با اظهار این که 70 درصد هزینه های پرورش دام مربوط به هزینه های دارویی و نهاده ها است، می گوید: اگر دامداری بتواند این هزینه ها را کاهش دهد، علاوه بر این که متضرر نمی شود، درآمد مضاعفی نیز خواهد داشت. وی که از شرایط کنونی دامداری ها رضایتی ندارد، می گوید: با وجود این که در تنها واحد صنعتی پرورش گاو شیرده بجنورد، تمام دست اندرکاران، تحصیل کرده و آشنا به اطلاعات علمی در این رابطه هستند اما به دلیل شرایط اقتصادی موجود نمی توانند اصول علمی را به طور کامل اجرا کنند. وی با اشاره به 180 رأس گاو شیرده واحد دامپروری خود می گوید: برای تأمین هزینه ها مجبور شدیم تعدادی از دام ها را به فروش بگذاریم.
نقش مدیریت دامداری در بازدهی اقتصادی
در همین ارتباط، مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با بیان این که از ابتدای امسال 175 هزار تن شیر در استان تولید شده است، می گوید: براساس پیش بینی های انجام شده، میزان تولید شیر در استان تا پایان امسال به 191 هزار تن می رسد.داوطلب اظهار می کند: به طور معمول بیش از 50 درصد شیر تولیدی به استان های دیگر ارسال و 50 درصد دیگر به شکل تازه خوری یا در صنایع لبنی استان مصرف می شود. وی با اذعان به این که تنها 22 درصد دامداری ها در استان بر اساس اصول علمی اداره می شود و تاکنون عملیات اصلاح نژاد، بهبود تغذیه و جایگاه دام در آن ها انجام شده است، عنوان می کند: در خراسان شمالی 233 واحد صنعتی دامداری با مجموع 32 هزار رأس دام و 615 واحد نیمه صنعتی یا روستایی نیز با ظرفیت 24 هزار و 500 رأس وجود دارد. وی با تأیید مشکلات دامداران در رابطه با پایین بودن قیمت شیر می گوید: در حال حاضر قیمت خرید شیر در محل دامداری ها و روستاها نسبت به قیمت خرید نهاده ها پایین است بنابراین مدیریت نقش بسیار تعیین کننده ای در اقتصاد دامداری خواهد داشت.به اعتقاد وی، مدیریت مصرف خوراک در دامداری ها، افزایش میزان بازدهی خوراک و کاهش میزان هدر رفت جیره، باعث افزایش بازدهی اقتصادی دامداری ها می شود. وی هم چنین اظهار می کند: استفاده از تکنیک های اصلاح نژاد دامی، افزایش میزان تولیدات، کاهش دوره رشد دام های پرواری و افزایش سرعت رشد دام ها همگام با کاهش قیمت نهاده های مصرفی باعث افزایش بهره وری و بازدهی اقتصادی در دامداری ها خواهد شد.
دامپروری معیشتی تحت تأثیر قیمت نهاده هاست
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در این باره می گوید: اگر چه برخی از دامداری ها در روند مدیریت دچار مشکل بودند اما حدود 50 واحد بزرگ دامداری در طرح توسعه شرکت داشتند و بسیاری از دامداری های سنتی نیز در حال بهسازی هستند. «مبارکی» می افزاید: در حال حاضر حدود 80 درصد تولیدات دامی استان در بخش دامپروری معیشتی و روستایی است که تحت تأثیر قیمت نهاده ها قرار می گیرند و احتمال دارد که در روند تولید دچار اختلاف شوند، اما وی با این وجود تأکید دارد که میزان تولید شیر در استان کاهش نیافته است.
درآمد بیشتر پس از تعطیلی دامداری
نودهی از دامداران شهرستان بجنورد که سال گذشته دامداری 20 رأسی خود را تعطیل کرد، می گوید: در سالیان گذشته با 10 رأس گاو شیرده مایحتاج زندگی خانواده ام را تأمین می کردم و مشکلی برای اداره دامداری نداشتم اما در سال های اخیر به دلیل بالا رفتن قیمت نهاده های دامی و پایین بودن قیمت شیر، هزینه ها و درآمدهای دامداری همخوانی نداشت به طوری که برای تأمین علوفه باید هر چند وقت، یکی از دام ها را به بازار عرضه می کردم و همین عامل باعث کاهش شدید درآمد دامداری شد. وی می افزاید: اگر چه 3 سال پیش با خرید 10 رأس دام دیگر برای توسعه دامداری خود اقدام کردم اما نتیجه ای نداشت و به ناچار سال گذشته آن را تعطیل کردم و اکنون با سرمایه حاصل از آن که در کارهای دیگری به کار انداخته ام درآمد چند برابری کسب می کنم.وی اظهار می دارد: با وجود این که خراسان شمالی قطب کشاورزی و دامپروری محسوب می شود، اما حمایت ها در این بخش بسیار ضعیف است.وی بیان می کند: هزینه های دامداری به قدری زیاد است که تأمین آن ها همه فکر و ذکر دامدار را به خود مشغول می کند و دامداران، فرصت و درآمد کافی برای استفاده از اصول علمی در مدیریت دامداری ها ندارند.
گذر از سال های طلایی تولید
بیدکی یکی دیگر از دامداران که روزانه 300 کیلوگرم شیر در دامداری تولید می کند، می گوید: با وجود این که فرزندم کارشناس دام پزشکی است و اصول علمی نگهداری و پرورش دام را در دامداری اجرا می کند اما چون قیمت هر کیلو شیر برابر با یک بطری آب است، هزینه های دامداری با درآمدها همخوانی ندارد. وی اظهار می دارد: اکنون دامداران از سال های طلایی تولید فاصله گرفته اند و تولید شیر توجیه اقتصادی ندارد. وی خاطر نشان می کند: اگر چه در گذشته گفته می شد که درآمد هر کیلوگرم شیر در گاوداری باید معادل قیمت 3 کیلوگرم جو باشد، اما هم اکنون این گونه نیست و مبلغ پرداختی همان میزان شیر تحویلی به کارخانه ها هم حداقل 45 روز پس از تحویل، به دامدار داده می شود.به گفته وی، در شرایط کنونی، سود دامداری در تولید گوساله خلاصه می شود، هر چند بلافاصله تأکید می کند که امروزه نگهداری گاوهای شیرده خیلی توجیه ندارد و همین مسئله باعث روانه کردن این گاوها به کشتارگاه ها شده است.
تعطیلی دامداری ها یکی پس از دیگری
کیان مهر از دامداران صنعتی استان است که به دلیل درآمد پایین و معوقه های اقساط بانکی ناگزیر به تعطیلی دامداری خود شده است. دامداری او با ظرفیت 400 رأس دام، صنعتی ترین دامداری استان محسوب می شد که توسط معاون وزیر جهاد کشاورزی افتتاح شد.وی می گوید: با گران شدن علوفه، حمایت های دولت هم در زمینه یارانه نهاده های دامی قطع و هم زمان، افزایش قیمت شیر ممنوع شد و از آن پس، بسیاری از دامداران ناچار به تعطیلی دامداری های خود شدند.به گفته وی، اگر چه با شرایط جدید، دامداران مجبور شدند علوفه را با قیمت آزاد خریداری کنند، اما نرخ فروش شیر آزاد نشد، به طوری که قیمت یک کیلو علوفه برابر با 2 کیلو شیر شد و فعالیت بیشتر در چنین شرایطی تنها ضرر برای دامداران محسوب می شود.وی اظهار می کند: با وجود این که دامداری یکی از فعالیت های تولیدی استراتژیک کشور محسوب می شود، اما با شرایط رخ داده هیچ حمایتی از سوی دست اندرکاران صورت نگرفت و حتی در برهه ای که دامداران متضرر می شدند، گوشت های خارجی وارد می شد.وی تأکید می کند: به دلیل وجود چنین مسائلی در بخش دامداری، از سال گذشته تعداد زیادی از دامداری های صنعتی استان با سرمایه چند میلیاردی تعطیل شده است.کیان مهر می گوید: براساس محاسبات انجام شده در بحرانی ترین شرایط، دامداران برای نگهداری دام روزانه 10 میلیون ریال متضرر می شوند.وی معتقد است: تا زمانی که قیمت نهاده های دامی با میزان درآمد دامداران همخوانی نداشته باشد، استفاده از اصول علمی پرورش دام و بهره گیری از دانش فنی کادر مجرب و تحصیلکرده نیز به نتیجه ای منجر نخواهد شد. وی می گوید: استفاده از 2 دام پزشک و کار بر مبنای یک مدار علمی در دامداری من جواب نداد و سال گذشته مجبور به تعطیلی آن شدم.
تا آشتی نکنند، وضع همین است!
در این میان، «هادی پور» کارشناس دامپروری نظری متفاوت دارد و تفاوت دامداری های صنعتی و سنتی را در دانش آکادمیک می داند. وی می گوید: در شرایط کنونی، شکاف بزرگی بین دانش آکادمیک و دانش بومی وجود دارد، یعنی دامداران سنتی و روستایی هنوز به تحصیلکردگان این رشته اطمینان ندارند و تا زمانی که بین این 2 قشر، آشتی برقرار نشود و اعتماد یکدیگر را جلب نکنند، وضعیت دامداری به همین صورت باقی خواهد ماند.
وی می افزاید: دامداری تنها صنعتی است که بسیاری از افراد بدون داشتن اطلاعات و تخصص لازم به آن وارد می شوند و همین مسئله باعث شده است که تعداد زیادی از دامداری ها با ضعف مدیریت مواجه باشد. وی با اشاره به مشکلات پیش روی اغلب دامداران و دغدغه های آنان اضافه می کند: بیشتر دامدارانی که در شرایط کنونی فعال هستند، به دلیل داشتن دانش و اطلاعات دوام آورده اند. وی قیمت بالای نهاده های دامی و قیمت پایین شیر را دلیل اصلی ورشکستگی دامداری ها نمی داند، بلکه مشکل اساسی دامداری ها را ضعف مدیریت بر می شمرد و با یک حساب سرانگشتی مثال می زند، هر روز تأخیر در تولید مثل دام، مسبب 150 هزار ریال ضرر برای دامدار است، در حالی که بعضی دامداران به آن کم توجهی می کنند. به گفته وی، برای هر گونه اصلاح نژادی که در دام ها صورت می گیرد باید اطلاعاتی در همین رابطه به دامداران ارائه شود که متأسفانه در حال حاضر چنین کاری از سوی دست اندرکاران انجام نمی شود.«هادی پور» برخلاف دامداران نظرش بر این است که اگر دامداری به شیوه علمی اداره شود و مدیریت تولید مثل، تغذیه و تولید شیر آن علمی باشد، علاوه بر این که زیان ده نخواهد بود، توجیه اقتصادی هم خواهد داشت.
حمایت های ضعیف و نا به سامانی فعالیت دامداری ها
یک مدرس دانشگاه و فعال در عرصه دامپروری استان با اشاره به عواملی که تأثیر مستقیم در بازدهی کار یک دامداری دارد، می گوید: اگرچه استفاده از اصول علمی در دامداری ها بسیار مؤثر و پربازده است، اما مسئله مهم تر این است که آیا دامداران می توانند اصول علمی را در دامداری ها به درستی رعایت کنند؟
به گفته فیروزه، برای این که در دامداری ها یک بستر علمی ایجاد شود، باید ابتدا زمینه مالی آن فراهم شود، یعنی احداث یک دامداری 10 رأسی به دلیل درآمد پایین، توجیه ندارد. وی بر این باور است که اگر یک دامدار بتواند مدیریت، تغذیه، تولید مثل، مبارزه با بیماری ها و اصلاح نژاد را به درستی در دامداری خود اعمال کند، پیشرفت خواهد کرد، اما در دامداری های کوچک، اعمال این مدیریت ها به دلیل درآمد پایین ممکن نیست، چون دامداران سنتی تفکراتی سنتی نیز دارند یعنی معتقد هستند که با رها کردن دام در مرتع، هزینه علوفه کاهش می یابد، در حالی که اگر یک کیلوگرم از میزان خوراک آن ها کم شود، تولید شیر آن ها 3 کیلوگرم کاهش می یابد.وی با اشاره به موارد این چنینی خاطر نشان می کند: در حال حاضر وضعیت دامداری های کل کشور به دلیل حمایت های ضعیف تا حدودی نا به سامان است و سرمایه گذاری ها در این بخش بازدهی مناسبی ندارد. به گفته وی، از سال گذشته تاکنون 4 دامداری صنعتی در استان تعطیل شده است که تأثیر زیادی در کاهش تولید شیر دارد. وی که در مراحل اخذ تخصص در یکی از شاخه های رشته دامپروری از دانشگاه فردوسی مشهد است، تصریح می کند: یک رأس دام سنگین به طور معمول روزانه 300 هزار ریال هزینه دارد و اگر یک دامداری 100 رأس دام داشته باشد، یعنی باید روزانه 30 میلیون ریال برای تغذیه دام های خود هزینه کند که این کار به سرمایه های هنگفتی نیاز دارد، بنابراین وقتی درآمدها متناسب با هزینه ها نباشد، به طور حتم رعایت اصول علمی نیز در دامداری ها غیر ممکن خواهد بود.
«فیروزه» می افزاید: برای جلوگیری از ورشکستگی دامداران باید حمایت های بزرگی از سوی دست اندرکاران انجام شود، زیرا با تعطیلی دامداری ها، کارخانه های صنایع لبنی و تولید کنسانتره دامی هم تعطیل خواهد شد. وی اضافه می کند: تا سال گذشته 3 کارخانه شیر در شهرستان بجنورد فعالیت داشت اما با تعطیل شدن تعدادی از دامداری ها، 2 واحد از این کارخانه ها تعطیل و یک باب نیز نیمه فعال شده است. وی بر این باور است که از سال گذشته تولید شیر در شهرستان بجنورد به دلیل تعطیلی چند دامداری بزرگ صنعتی کاهش یافته است. وی با اظهار این که 70 درصد هزینه های پرورش دام مربوط به هزینه های دارویی و نهاده ها است، می گوید: اگر دامداری بتواند این هزینه ها را کاهش دهد، علاوه بر این که متضرر نمی شود، درآمد مضاعفی نیز خواهد داشت. وی که از شرایط کنونی دامداری ها رضایتی ندارد، می گوید: با وجود این که در تنها واحد صنعتی پرورش گاو شیرده بجنورد، تمام دست اندرکاران، تحصیل کرده و آشنا به اطلاعات علمی در این رابطه هستند اما به دلیل شرایط اقتصادی موجود نمی توانند اصول علمی را به طور کامل اجرا کنند. وی با اشاره به 180 رأس گاو شیرده واحد دامپروری خود می گوید: برای تأمین هزینه ها مجبور شدیم تعدادی از دام ها را به فروش بگذاریم.
نقش مدیریت دامداری در بازدهی اقتصادی
در همین ارتباط، مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با بیان این که از ابتدای امسال 175 هزار تن شیر در استان تولید شده است، می گوید: براساس پیش بینی های انجام شده، میزان تولید شیر در استان تا پایان امسال به 191 هزار تن می رسد.داوطلب اظهار می کند: به طور معمول بیش از 50 درصد شیر تولیدی به استان های دیگر ارسال و 50 درصد دیگر به شکل تازه خوری یا در صنایع لبنی استان مصرف می شود. وی با اذعان به این که تنها 22 درصد دامداری ها در استان بر اساس اصول علمی اداره می شود و تاکنون عملیات اصلاح نژاد، بهبود تغذیه و جایگاه دام در آن ها انجام شده است، عنوان می کند: در خراسان شمالی 233 واحد صنعتی دامداری با مجموع 32 هزار رأس دام و 615 واحد نیمه صنعتی یا روستایی نیز با ظرفیت 24 هزار و 500 رأس وجود دارد. وی با تأیید مشکلات دامداران در رابطه با پایین بودن قیمت شیر می گوید: در حال حاضر قیمت خرید شیر در محل دامداری ها و روستاها نسبت به قیمت خرید نهاده ها پایین است بنابراین مدیریت نقش بسیار تعیین کننده ای در اقتصاد دامداری خواهد داشت.به اعتقاد وی، مدیریت مصرف خوراک در دامداری ها، افزایش میزان بازدهی خوراک و کاهش میزان هدر رفت جیره، باعث افزایش بازدهی اقتصادی دامداری ها می شود. وی هم چنین اظهار می کند: استفاده از تکنیک های اصلاح نژاد دامی، افزایش میزان تولیدات، کاهش دوره رشد دام های پرواری و افزایش سرعت رشد دام ها همگام با کاهش قیمت نهاده های مصرفی باعث افزایش بهره وری و بازدهی اقتصادی در دامداری ها خواهد شد.
دامپروری معیشتی تحت تأثیر قیمت نهاده هاست
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در این باره می گوید: اگر چه برخی از دامداری ها در روند مدیریت دچار مشکل بودند اما حدود 50 واحد بزرگ دامداری در طرح توسعه شرکت داشتند و بسیاری از دامداری های سنتی نیز در حال بهسازی هستند. «مبارکی» می افزاید: در حال حاضر حدود 80 درصد تولیدات دامی استان در بخش دامپروری معیشتی و روستایی است که تحت تأثیر قیمت نهاده ها قرار می گیرند و احتمال دارد که در روند تولید دچار اختلاف شوند، اما وی با این وجود تأکید دارد که میزان تولید شیر در استان کاهش نیافته است.
.jpg?t=c785453d7e2357f633534db08af8959b)
