بررسی روش های جمع آوری اطلاعات مرغداری های صنعتی در ایران و سایر کشورها

بررسی روش های جمع آوری اطلاعات مرغداری های صنعتی در ایران و سایر کشورها
پروتئین نقش بسیار مهمی در اعمال حیاتی تمام موجودات زنده، از جمله انسانها دارد و اگر بخواهیم ترکیبی را به نام اساس زندگی
بخوانیم، باید آن را به پروتئین اطلاق کنیم. در بسیاری از کشورها، کمبود پروتئین بعد از کمبود انرژی، دومین عامل سوء تغذیه شدید و مرگ و میر است. در کشورهای صنعتی پروتئین حدود 14 درصد انرژی روزانه را تشکیل می دهد، فقدان پروتئین در رژیم غذایی منجر به استفاده بدن از منابع پروتئینی بدن شده و ضعف ماهیچ های، ضعف در عملکرد قلب، تأخیر در ترمیم زخمها، سوء هاضمه، نازک شدن و کم پشت شدن موها و موارد دیگری را به دنبال دارد.
عمده پروتئین مورد نیاز انسانها از طریق خوردن گوشت و به طور عمده گوشت چهارپایان اهلی، پرندگان به ویژه مرغ و آبزیان به ویژه ماهی تأمین میشود. علیرغم افزایش سرانه مصرف ماهی در کشور ما، همچنان گوشت مرغ و گوشت قرمز، سهم بیشتری در مصرف خانوارها را به خود اختصاص داده اند. با توجه به این موضوع و همچنین اصل جایگزینی نهاده ها در اقتصاد کشاورزی )که گوشت مرغ را جایگزین گوشت قرمز در بازار مصرف گوشت میداند(، بررسی روشهای جمع آوری اطلاعات مربوط به مرغداریهای پرورش مرغ گوشتی و تخمگذار به منظور برنامه ریزیهای اقتصادی حائز اهمیت بوده و وجود آمار دقیق از میزان تولید گوشت مرغ و تخم مرغ لازم و ضروری میباشد. در همین راستا گروه آمارهای اقتصاد کشاورزی به بررسی روش های جمع آوری اطلاعات مرغداری های پرورش مرغ گوشتی و امکان ثبتی نمودن آن در ایران و سایر کشورها پرداخته شده است.

آمارگیری های انجام شده
در آمارگیری از مرغداری های پرورش مرغ تخمگذار از سال 1364 آغاز و در سالهای 1370، 1373، 1375، 1378، 1380، 1382، 1385، 1388، 1390، 1391، 1394 و 1397 انجام شده است یعنی تقریبا هر سه سال یکبار این آمارگیری انجام شده است.

نمودار زیر روند تغییرات میزان تولید تخم مرغ خوراکی را از سال 1374 تا 1396 نشان می دهد:

آمارگیری از مرغداری های پرورش مرغ گوشتی از سال 1365 آغاز و در سالهای 1370، 1374، 1376، 1379، 1380، 1383، 1388، 1390، 1391، 1394 و 1397 انجام شده است.

نمودار زیر روند تغییرات نقدار تولید مرغ زنده در مرغداری های پرورش مرغ گوشتی از سال 1369 تا سال 1396 را نشان می دهد:

بررسی روش ثبتی اطلاعات مرغداری های کشور
امکان ثبتی نمودن و به روز کردن اطلاعات مربوط به مرغداری های کشور )تخمگذار و گوشتی( به غیر از سرشماری و طرح های آمارگیری همواره یکی از روش هایی بوده که در دفتر کشاورزی مرکز آمار ایران مد نظر قرار گرفته است. این روش می تواند تا حد زیادی از هزینه های اجرای طرح های آمارگیری و سرشماری هستند بکاهد.
در این سال ها با توجه به اقلامی که مرغداری های پرورش مرغ تخمگذار و گوشتی مانند تعداد پولت ریخته شده در مرغداری های تخمگذار و وضعیت دوره های پرورش در مرغداری های گوشتی داشته اند امکان ثبت این اطلاعات به صورت سامانه ای بررسی گردید که بعد از تحقیق در سامانه سایر ارگان ها مانند اداره دامپزشکی وجود سامانه ثبت آنلاین وضعیت واکسیناسیون مرغ ها در مرغداری ها مشخص شد در این سامانه آدرس مرغداری ها به صورت GPSو اطلاعاتی از قبیل تعداد مرغ ها مشخص شده است.متاسفانه علیرغم پیگیری ها دسترسی برای مرکز آمار ایران مهیا نشد و در حال پیگیری می باشد.
بررسی ثبتی کردن اطلاعات مرغداری های پرورش مرغ گوشتی نیز انجام شد که از طریق کشتارگاه ها می توان تعدادگوشت مرغ ذبح شده را بررسی کرد که نمی تواند میزان دقیقی از تولید گوشت مرغ را بدهد. هر چند که تعداد کشتارگاه های طیور در قالب طرح کشتارگاه های صنعتی در آینده به دست خواهد آمد بنابراین در حال حاضر فقط از طریق طرح های آمارگیری و سرشماری می توان به این مهم دست پیدا کرد .
روشهای جمع آوری اطلاعات مربوط به مرغداریهای پرورش مرغ تخمگذار و گوشتی در سایر کشورها هر چند که چگونگی انجام و مراحل ثبت به صورت ریز در سایر کشورها در سایتها و مقاله ها توضیح داده نشده است اما میتواند تا حدودی امکان انجام آن را نشان دهد. برای این کار به سایت چند کشور اروپایی و کانادا مراجعه شد که بعد از بررسی نتایج زیر بدست آمد:
کانادا
جمع آوری دادهها برای مرغداری های تخمگذار و برآورد تولید تخم مرغ به صورت ثبتی بوده و داده ها به صورت ماهانه در دسترس هستند.
اطلاعات مربوط به قیمت های متوسط فروش تخم مرغ و مصرف خانگی گوشت مرغ و تخم مرغ است. از سال 1920 تولید تخم مرغ و ارزش آن و از سال 1951 تولید گوشت مرغ و ارزش آن را برآورد کرده است. داده ها به صورت استانی منتشر میشوند و در تصمیم گیری های سازمانهای دولتی، خرده فروشان و سازمان های تولید مورد استفاده قرار میگیرند.
برای تولید گوشت مرغ و ارزش آن، منابع اصلی اداری داده ها عبارتند از: اداره کشاورزی و اداره بازرسی مواد غذایی کانادا. بازرسان مقدار گوشت و قیمت آن را هنگام بررسی در واحد های صنعتی، طبق قانون بازرسی جمع آوری میکنند. آمار مربوط به کشتار دام به وسیله گزارشات مربوط به طیور کشته شده در واحدهای صنعتی )ثبت شده از اداره کشاورزی غذایی کانادا( به دست میآید. برآورد تولید و ارزش گوشت مرغ، تابعی از تعداد کشتار طیور است.
داده های مربوط به تعداد تخم مرغها از فارم های تخمگذار کانادا به دست میآید که منعکس کننده اطلاعات گزارش شده توسط  سازمانهای بازاریابی تخم مرغ استان است. داده ها به صورت تخمینی از مصرف تخم مرغ به صورت ماهیانه جمع آوری میشوند. داده های )از سوابق اداری( دریافت شده برای تکمیل و هماهنگی و نیز سازگاری با دوره های قبلی بررسی می شود.
گله های ثبت نشده و گله های بکار برده شده در هچرینگ توسط آمار کانادا تخمین زده می شود که به طور تقریبی بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی کمیسیون کشاورزی و آژانس غذا کانادا است. قیمت توسط فارم های تخم مرغ کانادا ارائه می شود.

دانمارک
هدف از آمار تولید تخم مرغ نشان دادن مقدار و ارزش تولید تخم مرغ دانمارکی است. آمار مربوط به تخم مرغ دارای تاریخچه طولانی است و از دهه 1900 این امکان وجود دارد که مقایسه سریهای زمانی انجام شود. آمار در سال 1932 بهبود یافته و از سال 1955 تا کنون بر همین مبنا تهیه شده است.
داده های مربوط به تخم مرغ در بسته بندی های تخم مرغ در بخش اداره دامپزشکی و مواد غذایی دانمارک )بخشی از وزارت محیط زیست و مواد غذایی( ثبت اداری میشوند. تمام بسته بندی های تخم مرغ باید گزارش شوند. هدف از گزارش این است که تمام اقلام ثبت شده برای پرداخت هزینهای که برای تامین مالی کنترل شامل نظارت، مجوز، ثبت، تایید، اطلاع رسانی، صدور گواهینامه و بررسی تخم مرغ ها باشد استفاده شود.
داده های مربوط به تعداد تخم مرغهایی که به مراکز بسته بندی تخم مرغ تحویل داده میشوند هر سه ماه جمع آوری
میشود و هر ماه اطلاعات تخم مرغهای نطفه دار (hatched eggs) از محل تخمگذاری جمع آوری میشود.
داده های ثبت شده به Statistic Denmark )اداره آمار دانمارک(  ارسال می شود و با دوره های قبل بررسی می شود.

فنلاند
مرکز آمار فنلاند حدود 160 مجموعه مختلف آمار را تولید می کند. اکثریت داده ها از آمارهای ثبتی موجود استخراج شده است. لازم به ذکر است زمانی که اطلاعات مورد نیاز در جای دیگر قابل دسترسی نیست آمار و اطلاعات را با سوالات و مصاحبه ها جمع آوری میکنند.
آمار تولید تخم مرغ به صورت ماهانه از واحدهای صنعتی بسته بندی تخم مرغ و فرم های آماری چهار بار در سال گرفته میشود.
آمار تولید مرغ از طریق کشتارگاهها و اطلاعات موجود در ثبت دامها به صورت ماهانه جمع آوری میشود که شامل اطلاعات ماهانه و سالانه در مورد میزان کشتار )تعداد لاشه و وزن در کیلوگرم( و متوسط قیمت تولید کنندگان است.
روش آمارگیری تولید گوشت در اتحادیه اروپا بر اساس طرح آمارگیری دامداری یکبار در سال گزارش می شود.

نتیجه گیری:
هر چند که روش های مراجعه حضوری یکی از روش های سنتی و پر هزینه می باشد اما با توجه به شرایطی که در کشور ما در گرفتن اطلاعات و پاسخگویی وجود دارد ناگزیر به استفاده از روشهای ثبتی هستیم که همکاری ارگان هایی مانند اداره دامپزشکی و مجاب کردن آن سازمان در همکاری با مرکز آمار ایران می تواند گام مهمی در ثبتی کردن باشد. این به معنای حذف آمارگیری های نمونه ای و سرشماری ها نیست بلکه صحت سنجی اطلاعات ثبتی می باشد. از طرفی با توجه به محرمانگی اطلاعات و نگرانی برخی دستگاه ها از ایجاد سامانه های ثبتی و دسترسی به آن ضرورت اطلاع رسانی به دستگاه ها اجتناب ناپذیر می باشد.


گرد آورنده: علی رضا صفایی، بنفشه شاه علی
مرکز آمار ایران – گروه آمارهای اقتصاد کشاورزی
 
 
نظر خود را ثبت نمایید
  • موارد زیر جهت نمایش تایید نخواهد شد:
  • ۱- در متن شماره همراه و آدرس الکترونیکی درج شود
  • ۲ - در متن از جملات و الفاظ غیر عرف استفاده شود
  • ۳ - متن انگلیسی یا پینگلیش تایپ شود
Copyright © 2006 - 2024 ITPNews.com