سالم‌ترین محصولات دامی کشور مربوط به جامعه عشایری است

رییس سازمان امور عشایر ایران ارزش ثروت عشایر کشورمان را شش هزار میلیارد تومان تخمین زد و گفت: ارزش سالانه محصولاتی که عشایر وارد بازار می‌کنند200 میلیارد تومان است که این رقم جایگاه مناسب اقتصادی تولیدات عشایر را نشان می‌دهد
به گزارش خبرنگار کشاورزی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، مهندس جهانشاه صدیق در یک نشست مطبوعاتی که به مناسبت آغاز سی و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران برگزار شده بود، سالم‌ترین محصولات دامی کشور را مربوط به جامعه عشایری دانست و افزود: دام عشایر از تغذیه سالم‌تری نسبت به دام سایر مناطق برخوردار است و ما می‌توانیم ادعا کنیم که دام عشایر می‌تواند در بحث تولید ارگانیک مطرح باشد چراکه رعایت مسائل بهداشتی به‌طور کامل در جامعه عشایری جاری بوده و البته جامعه عشایری یک جامعه تحصیل کرده، عالم، بهداشتی و ...است.
رییس سازمان امور عشایر ایران با بیان اینکه خشکسالی از بحران‌هایی است که شدیدترین اثرات خود را در مناطق عشایری دارد، افزود: سال گذشته66میلیارد تومان برای مقابله با اثرات خشکسالی اختصاص دادیم که حدود25میلیارد تومان آن به پروژه‌های عمرانی و42 میلیارد تومان نیز به خرید علوفه یارانه‌دار اختصاص داده شد و امسال نیز 55 میلیارد تومان برای مقابله با اثرات خشکسالی اختصاص داده شده که ممکن است تا پایان سال افزایش یابد.
صدیق معتقد است که ‌به‌رغم پایین بودن نسبت جمعیت عشایر به جمعیت کل کشور، عشایر از جایگاه تولیدی بسیار مطلوبی برخوردار هستند به طوری که این جمعیت20 درصد پروتیین مرتبط با دام را تولید و 180 هزار تن گوشت را به جامعه مصرفی کشور عرضه می‌کنند و این درحالی است که 32 میلیون هکتار از مراتع کشور در اختیار عشایر قرار دارد و آنها در 60 درصد عرصه‌های کشور تردد می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه عشایر علاوه بر تولید، مشاغلی دیگری را نیز در بیرون جامعه عشایری برعهده دارند، افزود: هر خانوار عشایری حداقل 10 شغل را در بیرون جامعه عشایری هدایت می‌کند، ضمن اینکه 30 درصد صنایع دستی کشور نیز توسط عشایر کشورمان تولید و مدیریت می‌شود.
رییس سازمان امور عشایر ایران فقیر شدن بستر تولید(مراتع) را از مهمترین مشکلات جامعه عشایری ذکر کرد و افزود: کاهش درآمد از دامداری و پایین آمدن تعداد دام‌ها به‌گونه‌ای که میزان دام هر خانوار عشایر به کمتر از 100 راس رسیده است و تصرف ایل راه‌ها، بلایای طبیعی، واگذاری عرصه‌های عشایر و افزایش هزینه‌های تولید نیز برخی دیگر از مشکلات و بحران‌های عشایر کشورمان محسوب می‌شوند.
صدیق با اشاره به اینکه در طول برنامه چهارم توسعه سعی شده که این جامعه با برنامه اداره شود، افزود: در طول این پنج سال تلاش کردیم جامعه عشایری را از تولید واحد(دامداری صرف) نجات داده و به سمت مشاغل کمکی هدایت کنیم تا مشکلات آن‌ها کاهش یابد البته در آینده نیز با دامداری محض نمی‌توان این جامعه را پیش برده و به آن‌ها کمک کرد به همین دلیل تشکل‌های عشایر را نیز به این سمت و سو(هدایت به مشاغل کمکی)هدایت می‌کنیم.
صدیق با اشاره به اینکه تشکل‌های عشایر را از توزیع ارزاق مورد نیاز عشایر به سمت تامین نهاده‌های تولید در طول برنامه چهارم توسعه سوق داده‌ایم، ادامه داد: به همین منظور26 کارگاه خوراک دام ایجاده شده است که 367 هزار تن تولید دارند ضمن اینکه این تشکل‌ها 900 هزار تن علوفه تولید کرده و 55 هزارتن محصول و700 هزارراس دام از عشایر خریداری کرده‌اند و در حال حاضر عشایر از 210 هزار قطعه مرغ بومی و ماکیان بهره‌برداری می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه در طول برنامه چهارم توسعه زمینه لازم برای حضور سایر دستگاه‌ها نیز در بخش عشایر فراهم شد، افزود: درکل برنامه چهارم توسعه 280 میلیارد تومان از طریق سازمان امور عشایر و 420 میلیارد تومان نیز از طریق سایر دستگاه‌ها برای جامعه عشایری هزینه شد که به این ترتیب در طول برنامه چهارم توسعه مجموع اعتبارات هزینه شده سازمان امور عشایر و سایر دستگاه‌ها 700 میلیارد تومان بود و این در حالی است که سال اول برنامه چهارم توسعه میزان اعتبارات سازمان امور عشایر ایران برای عشایر تنها 30 میلیارد تومان بود.
رییس سازمان امور عشایر ایران گفت: با اعتبارات در نظر گرفته شده برای عشایر 7 هزار و 250 پروژه در طول برنامه چهارم توسعه از طریق سازمان امور عشایر و پنج هزار و 470 پروژه توسط سایر دستگاه‌ها انجام شد که مجموعا در طول برنامه چهارم توسعه 12 هزار و 700 پروژه مرتبط با عشایر انجام شد که از این تعداد پنج هزار و 520 پروژه مربوط به پروژه‌های تولیدی برای 97 هزار خانوار بود که برای آن 248 میلیارد تومان اعتبار هزینه شد که با ایجاد این پروژه‌ها برای 25 هزار شغل جدید ایجاد شد البته اعتباراتی که در طول برنامه چهارم توسعه به جامعه عشایر کشورمان اختصاص دادند، 25 درصد آن چیزی بود که برای عشایر در طول برنامه چهارم توسعه در نظر گرفته شده بود.
صدیق با بیان اینکه درآینده به صورت کلی در رابطه با کل عشایر کشورمان صحبت نمی‌شود، افزود: در آینده برای عشایر هر استان نسخه‌های فعالیت‌های اجرایی خاصی را خواهیم داشت.
او ادامه داد: مطالعه نتایج اسکان در 60 کانون عشایر از جمله کارهای دیگر ما محسوب می‌شود که مطالعات در این زمینه تا پایان سال 89 به اتمام خواهد رسید ضمن اینکه برای هماهنگ شدن با سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی برنامه‌هایی را همسو با برنامه وزیر جهاد کشاورزی به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرده‌ایم.
رییس سازمان امور عشایر ایران با اشاره به اینکه در طول چهار برنامه گذشته اسکان جمعیت عشایر کشورمان 70 هزار خانوار بوده است، ادامه داد: از این تعداد اسکان 23 هزار خانوار مربوط به برنامه چهارم توسعه است البته تکلیف برنامه 70 هزار خانوار بود که این یک رقم غیر کارشناسی در برنامه چهارم توسعه محسوب می‌شد و اعتباراتی نیز که برای این برنامه تخصیص داده بودند 33 درصد اعتباراتی بوده که باید اختصاص می‌دادند ضمن اینکه اسکان امری نیست که با خواست ما اتفاق بیفتد و باید عرصه نیز برای اسکان عشایر موجود باشد و البته ما در اسکان به دنبال مسکن نبوده و به دنبال ایجاد اشتغال هستیم.
به گفته صدیق در حال حاضر عشایر کوچنده کشورمان 212 هزار خانوار و به عبارتی یک میلیون و 250 هزار نفر هستند که نسبت به 10 سال گذشته که جمعیت عشایر کشورمان 200 هزار خانوار بود 12 هزار خانوار افزایش داشته‌ایم.
وی ادامه داد: در طول برنامه چهارم توسعه 124 کانون اسکان را آماده کرده‌ایم که 23 هزار خانوار عشایر در آن اسکان یافته‌اند ضمن اینکه برای برنامه پنجم توسعه اسکان 31 هزار خانوار را در دستور کار داریم البته ما اسکان 30 هزار خانوار را پیشنهاد داده‌ایم اگرچه با فراهم بودن امکانات لازم ممکن است بیش از این تعداد نیز اسکان داشته باشیم.
صدیق افزود: سه هزار و 500 هکتار باغ، 31 هزار و 500 هکتار زمین زراعی، 16 هزار و 600 فروند کندو، 120 هزار متر مربع گلخانه، یک میلیون و 100 هزار راس پروار بندی دام و ... از جمله مواردی هستند که در طول برنامه چهارم توسعه به موجودی عشایر کشورمان به عنوان یک منبع درآمد اضافه شده است.
رییس سازمان امور عشایر ایران با بیان اینکه اسکان در جامعه عشایری به دو صورت خودجوش و مدیریت شده اتفاق می‌افتد، اضافه کرد:از70 هزار خانواری که در طول برنامه توسعه اسکان یافته‌اند بیش از 40 هزار خانوار به صورت خودجوش اسکان یافته و بقیه نیز به صورت مدیریت شده اتفاق افتاده است.
وی با تاکید براینکه در صورت فراهم بودن امکانات لازم اسکان با موفقیت انجام می‌شود، ادامه داد: ارزیابی ما این است که از صد درصد اسکانی که انجام داده‌ایم 60 درصد موفق بوده و در40درصد باقی مانده نیز نزدیک به توفیق بوده‌ایم و باید تلاش بیشتری در این زمینه داشته باشیم.
صدیق خاطرنشان کرد:‌ تصرف میان بندها و ایل‌راه‌ها از ابتدای انقلاب تاکنون اتفاق افتاده و بیشتر، کشاورزان زمین‌های زراعی این میان بندها را تبدیل کرده‌اند البته در این زمینه تصرف صنایع را نیز داشته‌ایم که اخیرا مصوبه‌ای را در کمیسیون زیربنایی دولت داشته‌ایم تا امکانات این تصرفات را در باقی مانده ایل‌راه‌ها و میان‌بندها ندهند.
وی در رابطه با صدور پروانه چرای دام به عشایر نیز اظهار کرد: مسوول صدور پروانه چرای دام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور است که میزان ظرفیت مراتع را برآورد کرده و براساس آن پروانه صادر می‌کند که متاسفانه میزان دام عشایر بیشتر از مراتعی است که در اختیارشان قرار دارد؛ البته میزان استفاده دام‌های روستاییان از مراتع کشور بسیار بیشتر از دام‌های عشایر است و اگر تخریبی در مراتع اتفاق می‌افتد کمترین مقدار آن مربوط به عشایر است و سازمان جنگل‌ها نیز به جهت محدودیت در مراتع مجوز چرای کمتری به عشایر می‌دهد که همین موضوع همواره باعث گلایه عشایر از این وضعیت بوده است والبته احیای مراتع و تبدیل دام‌های سبک به سنگین از بهترین راهکارها برای رفع این مشکل به شمار می‌آیند.