مقدمه
تولید تخممرغ در مقیاس تجاری واحدهای تولیدی در ایالات متحده و به دنبال آن اروپای غربی به سرعت رو به افزایش است. ویژگی عمدهٔ این سیستم شامل تسهیلات نگهداری مرغها در قفس، به همراه نور و تهویه مصنوعی است. نگهداری تعداد زیادی از مرغهای تخمگذار در قفسهای باتری از یک سو فضای کمتری داشته و از سوی دیگر مرغهای تخمگذار با خوراک غنی حاوی آنتی بیوتیک، محرک رشد، هورمونها و رنگهای مصنوعی تغذیه میشوند. به این ترتیب فضای مرغداری بهداشتی تر و نگهداری از آن راحتتر میشود.
بر اساس تحقیقات palovski در سال 2010 با این روش در طول سال میتوان مقدار بسیار زیادی تخممرغ با قیمت کمتری تولید کرد و تحقیق Matt در سال 2011 نیز به این موضوع پرداخت که روش تولیدی با قفسهای باتری یکی از روشهای متداول تولید تخممرغ خوراکی در جهان است.
به هر حال در طی دهه های گذشته روش های جدید پرورش مرغ تخمگذار در صنعت مرغداری در حال گسترش بوده تا علاوه بر اطمینان از سلامت حیوان، منافع مصرف کننده و تولید کننده نیز حفظ شود.
در سال 2002 میلادی ، تحقیقات Henry روش جایگزینی را به جای روش های معمول و رایج پرورش مرغ های تخمگذار ، با عنوان پرورش مرغ در فضای باز و مراتع که برای حیوان هوای تازه ، خوراک متشکل از مواد ارگانیک مانند گیاهان و حشرات در دسترس قرار می دهد ، معرفی کرد. طیور در این محیط قادرند تا 20 درصد از نیازهای تغذیهای خود را تامین کنند. ولی در این روش علاوه بر مشکلات آب و هوایی ، ترس از انگل و حیوانات درنده نیز وجود دارد. برخی از کشورها درصد قابل توجهی از تخممرغ تولیدی خود را با استفاده از روشهای جایگزین تولید میکنند. به عنوان مثال در کشور سوئیس 80 درصد دسته طیور تخمگذار به فضای آزاد دسترسی دارند. در این کشور فروش تخممرغهای ارگانیک 20 درصد نسبت به سال 1990 افزایش داشته و حتی گفته شده است که بازار تخممرغ ارگانیک به نسبت بقیه محصولات ارگانیکی از رشد بیشتری برخوردار بوده است. در میان کشورهای اروپایی نیز ایتالیا و به دنبال آن اسپانیا بزرگترین بازار فروش محصولات ارگانیکی را داراست.
در سیستم دسترسی به فضای آزاد از نژادهای دو رگه و بومی سازگار با شرایط آب و هوایی موجود استفاده میشود. ژنوتیپ مرغها معمولا بر اساس رنگ تخممرغی که میگذارند انتخاب میشوند. البته نژادهای دورگه در صورت نبود کنترل کافی ، مشکلزا هستند. عواملی مانند پاهای ضغیف ، حملات قلبی ، نارسایی قلبی و عدم توانایی برای جستجوی خوراک از جمله عواملی هستند که مرغداران برای استفاده از نژادهای دو رگه دچار تردید میشوند.
تولید تخممرغ
تولید تخممرغ جزء اصول بنیادی پرورش مرغ های تخمگذار بوده و میزان تخممرغ هایی که هر ساله تولید میشوند گواه این موضوع است. تحقیقات زیادی انجام شده تا تفاوتهای این روش تولیدی را با دیگر روش ها با نظارت بر روند تولید، بررسی کنند. Anderson در سال 2010 بر روی مرغهای Hy-Line Brown دو روش تولید تخممرغ با نگهداری مرغهای تخمگذار در قفس و در مراتع آزاد را بررسی کرده و آمار بدست آمده از تفاوت بسیاری در این زمینه حکایت داشته است. تولید تخممرغ این نژاد در قفس 9 / 81 درصد و در مراتع آزاد 7 / 77 درصد بود.
تحقیقات انجام شده در سال 2006 نژاد White Leghorn bird را بر روی مرغ های نگهداری شده در قفس را به دو روش ارگانیک و ارگانیک مازاد بررسی کرد. مرغهای تغذیه شده با خوراک ارگانیک تخممرغ کمتری به نسبت گروه کنترل تولید کردند. (گروه ارگانیک 4 / 63 درصد ، ارگانیک مازاد 4 / 61 درصد ، گروه کنترل 1 / 74 درصد) دلیل این امر احتمالا فعالیت حرکتی زیاد و انرژی دریافتی کمتر و مصرف پروتئین رقیق شده با خوراک به ویژه در گروه ارگانیک مازاد میتواند باشد.
علاوه بر آن در مقایسه با گروه کنترل میزان تخممرغ تولیدی مرغهای تغذیه شده با محصولات ارگانیک بیشتر تحت تاثیر شرایط فصلی مانند دما و طول دوره روشنایی قرار گرفته بودند .
تحقیق دیگری با همین شرایط بر روی نژاد Ancona انجام گرفت که این تحقیق نتایج مشابهی به همراه داشت. (ارگانیک 6 / 60 درصد ، ارگانیک مازاد 6 / 59 درصد و گروه کنترل 9 / 70 درصد)
تحقیق انجام شده توسط sencic-Butko در میان نژادLohman Brown در سال 2007 نشانگر این است که بین روش نگهداری در قفس (82 / 80 درصد) نگهداری در مرتع (88 / 72 درصد) تفاوتهای بسیاری وجود دارد.
تحقیقات Ferrante در سال 2009 در میان نژاد Hy-Line Brown در شرایط نگهداری ارگانیک و نگهداری در مرغداری تفاوت فاحشی را نشان نداد. در هفته 25م میزان تخممرغ تولیدی در میان مرغهای ارگانیک بیشتر از مرغهای مرغداری گزارش شد (5 / 94 درصد در مقابل 93 درصد)، از سوی دیگر از هفته 25 تا 28م تخممرغ تولیدی مرغهای مرغداری بیشتر بود (40 / 86 درصد در مقابل 35 / 86 درصد).
تولید تخممرغ به غیر از سیستمهای پرورشی به طور قابل توجهی به ژنوتیپ مرغهای تخمگذار بستگی دارد. در سال 2005 گروه تحقیقاتی Rizzi و chiericato تحقیقات را دربین دو گونه ژنتیکی متفاوت (Hy-Line Brown:HLBو Hy-Line White: HLW) و دو نژاد بومی استرالیایی (Robusta maculate : RM و Ermellinata of Rovigo: ER) تحت سیستم پرورشی ارگانیک ادامه دادند. بعد از 32 هفته عملکردHLB وHLW به ترتیب 1 / 94 درصد و 7 / 88 درصد، در حالیکهRM و ER به ترتیب 63 درصد و 8 / 56 درصد اعلام شد و همین امر نقش مهم ژنوتیپ را اثبات میکند.
در سال 2012 نتایج تحقیقات Kucukyilmaz حاکی از آن بود که بعضی نژادها تحت سیستم پرورشی نگهداری در قفس بازدهی بهتری داشته در حالیکه برخی نژادها برای بازدهی بهتر به هوای آزاد و حرکت آزادانه احتیاج دارند.
مرگ و میر
شرایط آب و هوایی هنگام بررسی مرگ و میر در میان مرغهای نگهداری شده در قفس و مرغهای آزاد در مراتع باید درنظر گرفته شود. با توجه به تحقیقات انجام شده در سال 2011 احتمال ابتلا به بیماری و آلودگی انگلی در فضای باز بیشتر میشود. بیماری نیوکاسل یکی از بیماریهای مهم در سیستم پرورشی فضای باز شناخته شده است. در هنگام شیوع این بیماری 80 درصد از مرغهای موجود از دست میروند.
بعضی از دلایل اصلی انتقال مرغ ها به فضای بسته مرغداری کنترل بیماری، آلودگی انگلی و جلوگیری از حمله حیوانات درنده عنوان شده است. به جز سیستمهای پرورشی، بروز برخی رفتارهای نامطلوب مانند پرکنی (مرغها به یکدیگر نوک زده و پرهای همدیگر را میکنند و می خورند) و کانابولیسم است. مرحله پیشرفته پرکنی کانابولیسم (همدیگرخواری) است. این دو از عوامل شایع مرگ و میر میان مرغهای تخمگذار هستند.
تحقیقات انجام شده در سال 2007 بر روی روشهای مختلف پرورش مرغهای تخمگذار، علت یک سوم مرگ و میر در میان این مرغ ها را کانابولیسم و پرکنی عنوان کرد. این تحقیق ادامه بررسیهای انجام شده در سال 2005 بود که در آن دلیل 5 / 65 درصد مرگ و میر مرغ ها را کانابولیسم عنوان کرده بود.
در سال 2008 مرگ و میر سالیانه کمتر از 2 درصد و بیشتر از 7 درصد در میان مرغهای نابالغ و نیمچه های گوشتی بررسی شد. در بررسی ها عواملی چون خفگی، بیماریهای نامشخص و شکارشدن توسط حیوانات دیگر یافت شد. در میان علتهای یافت شده، خفگی بیشترین (25 درصد) و کانابولیسم کمترین (2 / 6 درصد) علت مرگ و میر گزارش شد.
در سال 2009 تحقیقات انجام شده درصد ابتلابه بیماریهای انگلی و کانابولیسم مرغهای تخمگذار آزاد در مراتع بیشتر از مرغهای نگهداری شده در قفس بدست آمد.
وزن تخممرغ
مقدار وزن تخممرغ اصولا به ژنوتیپ مرغ تخمگذار بستگی دارد ، هر چند که بازدهی این مرغ ها نیز یکی از عوامل تعیین کننده وزن تخممرغ است.
در سال 2006 تحقیقات نشان داد که وزن کلی تخممرغ با میزان تخممرغ تولیدی رابطه عکس دارد. به عنوان مثال هر چقدر میزان تولیدی تخممرغ پرنده بیشتر باشد (صرفنظر از نوع و فصل) تخممرغ تولیدی سبکتر خواهد بود. دیگر عوامل مهم انرژی خوراک ، ارزش های غذایی خوراک ، میزان آمینو اسید و سطح پروتئین دریافتی می توان اشاره کرد.
تخممرغ های تولیدی در روش پرورش آزاد ، میانگین وزن بیشتری در مقایسه با روش نگهداری در قفس دارند. همین امر سبب ساز انجام تحقیقاتی در سال 1985 شد که تفاوت وزن تخممرغ ها را تفاوت دمای هوا در روش پرورش آزاد و نگهداری در قفس عنوان کرد.
در سال 1989 Plochberger تفاوت وزن تخممرغ میان مرغهای پرورشی ارگانیک و مرغهای معمولی ولی از یک نوع ژنوتیپ را بررسی کرد و به این نتیجه رسید که تخممرغهای ارگانیگ وزن بیشتری دارند (9 / 51 گرم در مقابل 1 / 55 گرم)
در سال 2009 نیز تحقیقی وزن تخم مرغ تولیدی را میان 3 گروه بررسی کرد. 1: دسته مرغهای ارگانیک،2: دسته کوچک مرغهای خانگی متشکل از 30 تا 100 پرنده که از غلات و پسمانده غذا تغذیه میکردند و 3: دسته مرغهای معمولی که در این تحقیق از مرغهای نژاد بومی لهستانی استفاده شد. وزن تخممرغ ها به شرح زیر اعلام شد:
مرغهای ارگانیک 3 / 57 گرم، مرغهای معمولی 5 / 56 گرم و مرغهای خانگی 1 / 54 گرم.
در سال 2006 Sencic و Butko تخممرغ سنگینتری در روش پرورش آزاد بدست آوردند. آنها مرغهای نژاد Lohman Brown را در هر دو روش بررسی کردند . تخممرغهای بدست آمده در روش پرورش آزاد 40 / 62 گرم و در روش نگهداری در قفس 50 / 60 گرم بودند.
در مقابل ، محققین دیگری در سال 2009 به این نتیجه رسیدند که وزن تخممرغ را در سیستم پرورشی در مراتع آزاد بسیار کم است و دلیل این امر را کمبود پروتئین دریافتی طیور عنوان کردند.
در سال 2009 بر اساس تحقیقات Ferrante وزن تخممرغ تولیدی در مرغداری ها 49 / 65 گرم وتخممرغ ارگانیکی 44 / 63 گرم حساب شده بود. این تحقیق در راستای تحقیقات سال 2007 انجام شد زیرا در این تحقیق ، تفاوت وزن قابل توجهی میان مرغهای نگهداری شده در قفس (2 / 66 گرم) و مرغهای ارگانیک (4 / 64 گرم) بدست آمده بود. در سال 2009 نتایج نظارت بر سیستم پرورش طیور را اینگونه اعلام کرد: در روش نگهداری در قفس (74 / 66 گرم)، نگهداری در مراتع با نظارت بر آنها (25 / 65 گرم) و رها در مراتع (75 / 64 گرم).
در همان سال تحقیقی بر روی تخممرغ های جمعآوری شده سوپرمارکتها انجام شد و نتیجه بررسی ها وزن تخممرغ معمولی (70 / 61 گرم)، ارگانیک (62 / 59 گرم) و غنی شده با امگا 3 (92 / 54 گرم) بود. ولی از آنجاییکه ژنوتیپ مرغ تخمگذار در این تحقیق نامشخص بوده، ممکن است دلیل اختلاف وزن در این مورد ژنوتیپ مرغ تخمگذار بوده باشد.
ترکیبات تخممرغ
این بخش به این موضوع میپردازد که سیستمهای پرورش مرغ چه تاثیری بر روی ترکیبات تخم مرغ شامل سفیده ، زرده ، پوسته ، و آلبومین دارد. در سال 2008 تخممرغهای جمعآوری شدهٔ سوپرمارکتها با توجه به سیستم پرورشی (نگهداری در قفس، پرورش طیور در مراتع آزاد، مرغداری، سیستم پرورشی ارگانیک) بررسی شد. نتیجه بررسی از تفاوت بسیاری در پوسته تخممرغ به ترتیب( 0 / 11 درصد، 2 / 10 درصد، 8 / 10 درصد، 2 / 10 درصد) و تفاوت بسیار کمی در سفیده تخممرغ به ترتیب( 2 / 64 درصد، 4 / 65 درصد، 9 / 63 درصد، 3 / 65 درصد) و بدون هیچ تغییری در زرده تخممرغ گزارش داد.
این تحقیق درستی ادعای تحقیق انجام شده در سال 2006 را اثبات کرد .در سال 2003 نتیجه بررسیها بر روی زرده تخممرغ نشانگر تفاوت در سیستمهای پرورشی بود. نسبت زرده در تخممرغ ارگانیک (35 درصد) تخممرغ معمولی (8 / 33 درصد) نسبت سفیده (6 / 54 درصد و
7 / 55 درصد) و میزان پوسته همان مقدار 4 / 10 ثابت مانده بود.
نتایج تحقیقات Kucukyilmaz در سال 2012 در میان نژاد LSL Lohman در پرورش ارگانیک غلظت زرده را 29 / 27 درصد و پوسته 58 / 10 درصد و در مقایسه مرغهای نگهداری شده در قفس 73 / 26 و 36 / 10 درصد اعلام کرد. درحالی که درصد آلبومین در میان تخممرغهای تولیدی به روش ارگانیک (56 / 62 درصد) کمتر از تخممرغ تولیدی به روش معمولی (39 / 63 درصد) بود.
تحقیقات انجام شده در سال 2005 توسط Basmacioglu و Ergul غلظت زرده در میان مرغهای نگهداری شده در قفس (08 / 25) در مقایسه با مرغهای مرغداری (16 / 24) درصد نشان داد. در حالیکه مرغهای نگهداری شده در قفس آلبومین کمتری نشان دادند. 07 / 65 درصد در مقابل 91 / 65 درصد و ضخامت پوسته 89 / 9 درصد در مقابل 94 / 9 درصد. دلیل غلظت کم زرده را ضعف خوراک دریافتی طیور به خصوص کمبود متیونین عنوان کردهاند. که این امر بیشتر در میان مرغهای ارگانیک دیده می شود زیرا متیونین اولین آمینواسید حذف شده از خوراک مرغهای ارگانیک است.
تحقیقات Rizzi (2006) ، (2006) Sencic-Butko ، (2009) Krawczyk اجزا تشکیل دهنده تخممرغ در میان مرغهایی که به فضای آزاد دسترسی داشتند و مرغهایی که به فضای آزاد دسترسی نداشتند تفاوت آشکاری نشان داده نشد.
واحد "هاو" (Haugh)
روشی برای نشان دادن کیفیت سفیده تخممرغ است. ارتفاع سفیده به وسیلهٔ دستگاه مخصوص اندازه گیری شده و با وزن تخم مرغ تکمیل میشود. سفیده بلندتر تعداد بیشتری Haugh unit دارد. همبستگی مثبتی بین کیفیت تخممرغ و ارتفاع سفیدهٔ غلیظ آن وجود دارد و تخممرغ هایی که بالاترین واحد هاو را داشته باشند ، بهترین حالت کیفی را از لحاظ سفیده دارند.
کیفیت پوستۀ تخم مرغ به صورت اندازه تخم مرغ ، وزن مخصوص تخم مرغ ، رنگ پوسته ، استحکام پوسته ، تغییر شکل پوسته (تخریبی یا غیر تخریبی) ، وزن پوسته ، درصد پوسته ، ضخامت پوسته و ساختار درونی پوسته اندازه گیری می شود.
بر اساس تحقیقات Robert در سال 2004 نشانگر این امر بود که عوامل بسیاری بر روی واحد هاو (Haugh) تاثیرگذار هستند من جمله:
زمان ذخیره سازی ، دمای هوا ، سن مرغ ، تغذیه (پروتئین خوراکی ، آمینو اسید ، لیزین ، متیونین ، آنزیمهای خوراکی ، نوع غلات و منابع دریافتی پروتئین) بیماری (IB) آنفولانزای مرغی ، مکملهای خوراک (اسید اسکوربیت ، ویتامین ای) قرارگرفتن در معرض آمونیاک و مصرف دارو ، که کیفیت سفیده تخم مرغ با سطح پروتئین خام جیره رابطه ای عکس دارد به طوری که در اثر افزایش سطح پروتئین خام جیره ، کیفیت سفیده تخم مرغ کاهش می یابد.
این موضوع به وضوح بیانگر این امر است که سیستمهای پرورشی مرغ میتواند بر کیفیت واحد ها و (Haugh) تاثیرگذار باشد.
بر روی دو گروه ارگانیک و ارگانیک مازاد در میان مرغهای نگهداری شده در قفس در سال 2006 تحقیقاتی انجام شد و نتیجه این تحقیق افزایش واحد ها و در میان گروه ارگانیک مازاد را نشان داد. در سال 2009 در فصل پاییز میزان واحد ها و را در بین چند گروه بررسی کرد و نتیجه اعلام شده این بود: ارگانیک مازاد (4 / 92) ، ارگانیک (7 / 87) و مرغهای معمولی (6 / 86) که در این دوره به مرغها ویتامین سی بیشتری داده شده بود.
تحقیق دیگری همان سال بر روی مرغهای نژاد ISA Brown انجام گرفت و در آن مرغهای پرورش یافته در مراتع آزاد واحد هاو بیشتری (25 / 91) در مقایسه با مرغهای مرغداریها (36 / 89) و حتی مرغهای نگهداری شده در قفس (08 / 87) تولید کردند.
همین نتیجه از تحقیقات انجام شده در سال 2007 بدست آمد. در این سال Minelli واحد هاو را در میان مرغهای ارگانیک (6 / 78) در مقایسه با مرغهای نگهداری شده در قفس (9 / 70) سنجید.
Krawczyk در سال 2009 واحد هاو را در میان مرغ نژاد بومی لهستانی در بین چندین روش (ارگانیک، خانگی، سیستم معمولی) تست کرد. نتیجهٔ آن به ترتیب 9 / 65 ، 0 / 80 ، 2 / 74 اعلام شد. در همان سال Rossi واحد هاو را در میان تخممرغهای پرورشی ارگانیک و نگهداری در قفس سنجید، او نیز به همین نتیجه دست پیدا کرده بود.
زرده تخممرغ و کارتنوئیدها
کارتنوئید به رنگدانههای طبیعی موجود در زرده تخممرغ گفته شده که سبب تغییر رنگ زرده تخممرغ از زرد کمرنگ تا نارنجی روشن میشود. کارتنوئید کمتر از 1 درصد در چربی موجود در زرده تخممرغ وجود دارد که عمدتا از کاروتن و گزانتوفیل (لوتئین، کریپتوزانتین، زآگزانتین) تشکیل شده است. میزان لوتئین و زآگزانتین ده برابر بیشتر از کریپتوزانتین و کاروتن است. این میزان بر اساس تحقیقات انجام شده در 1986 بدست آمده است. از لحاظ اقتصادی رنگ زرده تخممرغ اهمیت دارد زیرا یکی از معیارهای مصرف کننده همین رنگ زرده میباشد .
غلظت زرده تخممرغ با شاخص "رُش" (Roche) سنجیده میشود . در بیشتر کشورها ، مصرف کنندهها به سمت زرده تخممرغ پررنگتر گرایش دارند . برای مثال در استرالیا تخممرغ با شاخص "رُش" 11 از محبوبیت بیشتری برخوردار است. در سال 2006 تحقیقاتی انجام شد و در آن تاثیر روشهای پرورشی را بر روی رنگ زرده تخممرغ مورد آزمایش قرار گرفت. نتیجهٔ آن در روش پرورش ارگانیک مازاد (6 / 10) برای مرغهای خانگی (6 / 9) بود. تحقیق دیگری در سال 2009 انجام شد و شاخص رش برای تخممرغ تولیدی ارگانیک مازاد (2 / 11) و تخممرغ ارگانیک (7 / 9) اعلام شد.
تحقیقات Karadas در سال 2005، Rizzi در سال 2006، Horsted در سال 2006، Dvorak در سال 2010 و Anderson در سال 2010 همه حاکی از آن بود که تخممرغهای پرورشی در فضای آزاد حاوی کارتنوئید بیشتری بودند. دلیل این امر دسترسی راحتتر مرغها به چمن و دیگر مواد حاوی رنگدانه کارتنوئید عنوان شد. در این موضوع نیز اختلاف فاحشی نیز بین مرغهای رها در مرتع و مرغهای معمولی دیده شد. علاوه بر شاخص رش مرغهای رها در مرتع هفت برابر بیشتر بتاکارتن داشتند. شاخص رش برای مرغهای رها در مرتع (68 / 6) و مرغهای نگهداری شده در قفس (43 / 6) گزارش شده است.
نتیجه گیری:
این گزارش نتایج تحقیقات انجام شده بر روی سیستمهای پرورش مرغ تخمگذار را جمعبندی کرده است. به عنوان مثال ،اثرات روشهای مختلف بر روی تولیدات تخممرغ، مرگ و میر، وزن تخممرغ، نسبت اجزاء تشکیل دهنده تخممرغ، واحد "هاو" (Haugh)، رنگ زرده و میزان کارنتوئید.
این تحقیقات گویای این امر است که سیستمهای پرورشی مرغ تخمگذار امروزه یکی از اصول اساسی در تولید تخممرغ است. این روشهای پرورشی اثرات قابل توجهی بر روی بازدهی مرغهای تخمگذار و کیفیت تخممرغ تولیدی داشته است.
اگرچه بازدهی مرغهای تخمگذار در روشهای جایگزین پرورش ، در مقایسه با روش های معمولی پرورشی به کاهش تخممرغ تولیدی منجر شده ولی از سویی ارزش غذایی تخممرغ در روشهای جایگزین بیشتر است.
گزارش های متناقض از برخی از محققان ممکن است به دلیل ژنوتیپهای مختلف، سن مرغ تخمگذار، رژیم غذایی، مدت زمان ذخیره سازی، دسترسی به مراتع، و کیفیت مراتع موجود باشد که این عوامل میتواند بر روی نتیجه تحقیقات اثر بگذارد. از آنجاییکه هر روش مزایا و معایب خاص خود را دارد، هیچ کدام از این روش های تولیدی را نمیتوان به عنوان روش برتر اعلام کرد.
تحقیقات بعدی باید بر روی ژنوتیپهای مختلف تحت شرایط آب و هوایی یکسان انجام شود تا ژنوتیپهای مناسب هر منطقه مناسب با محصول خاص تولیدی بدست آید . تحقیقات بعدی باید بر روی محصولات ارگانیک متمرکز شده تا بازدهی و کیفیت محصولات افزایش پیدا کند. تحقیقات جامع و کاملتری باید بر روی موضوعهای مرتبط با تغذیه مانند اجزاء خوراک طیور ، کیفیت مرتع و بهصرفه بودن محصول تولیدی انجام بگیرد. بهرهبرداری بهینه از ژنوتیپهای مختلف در این روشهای تولیدی باید در دستور کار گروههای مختلف تحقیقاتی قرار بگیرد.
تولید تخممرغ در مقیاس تجاری واحدهای تولیدی در ایالات متحده و به دنبال آن اروپای غربی به سرعت رو به افزایش است. ویژگی عمدهٔ این سیستم شامل تسهیلات نگهداری مرغها در قفس، به همراه نور و تهویه مصنوعی است. نگهداری تعداد زیادی از مرغهای تخمگذار در قفسهای باتری از یک سو فضای کمتری داشته و از سوی دیگر مرغهای تخمگذار با خوراک غنی حاوی آنتی بیوتیک، محرک رشد، هورمونها و رنگهای مصنوعی تغذیه میشوند. به این ترتیب فضای مرغداری بهداشتی تر و نگهداری از آن راحتتر میشود.
بر اساس تحقیقات palovski در سال 2010 با این روش در طول سال میتوان مقدار بسیار زیادی تخممرغ با قیمت کمتری تولید کرد و تحقیق Matt در سال 2011 نیز به این موضوع پرداخت که روش تولیدی با قفسهای باتری یکی از روشهای متداول تولید تخممرغ خوراکی در جهان است.
به هر حال در طی دهه های گذشته روش های جدید پرورش مرغ تخمگذار در صنعت مرغداری در حال گسترش بوده تا علاوه بر اطمینان از سلامت حیوان، منافع مصرف کننده و تولید کننده نیز حفظ شود.
در سال 2002 میلادی ، تحقیقات Henry روش جایگزینی را به جای روش های معمول و رایج پرورش مرغ های تخمگذار ، با عنوان پرورش مرغ در فضای باز و مراتع که برای حیوان هوای تازه ، خوراک متشکل از مواد ارگانیک مانند گیاهان و حشرات در دسترس قرار می دهد ، معرفی کرد. طیور در این محیط قادرند تا 20 درصد از نیازهای تغذیهای خود را تامین کنند. ولی در این روش علاوه بر مشکلات آب و هوایی ، ترس از انگل و حیوانات درنده نیز وجود دارد. برخی از کشورها درصد قابل توجهی از تخممرغ تولیدی خود را با استفاده از روشهای جایگزین تولید میکنند. به عنوان مثال در کشور سوئیس 80 درصد دسته طیور تخمگذار به فضای آزاد دسترسی دارند. در این کشور فروش تخممرغهای ارگانیک 20 درصد نسبت به سال 1990 افزایش داشته و حتی گفته شده است که بازار تخممرغ ارگانیک به نسبت بقیه محصولات ارگانیکی از رشد بیشتری برخوردار بوده است. در میان کشورهای اروپایی نیز ایتالیا و به دنبال آن اسپانیا بزرگترین بازار فروش محصولات ارگانیکی را داراست.
در سیستم دسترسی به فضای آزاد از نژادهای دو رگه و بومی سازگار با شرایط آب و هوایی موجود استفاده میشود. ژنوتیپ مرغها معمولا بر اساس رنگ تخممرغی که میگذارند انتخاب میشوند. البته نژادهای دورگه در صورت نبود کنترل کافی ، مشکلزا هستند. عواملی مانند پاهای ضغیف ، حملات قلبی ، نارسایی قلبی و عدم توانایی برای جستجوی خوراک از جمله عواملی هستند که مرغداران برای استفاده از نژادهای دو رگه دچار تردید میشوند.
تولید تخممرغ
تولید تخممرغ جزء اصول بنیادی پرورش مرغ های تخمگذار بوده و میزان تخممرغ هایی که هر ساله تولید میشوند گواه این موضوع است. تحقیقات زیادی انجام شده تا تفاوتهای این روش تولیدی را با دیگر روش ها با نظارت بر روند تولید، بررسی کنند. Anderson در سال 2010 بر روی مرغهای Hy-Line Brown دو روش تولید تخممرغ با نگهداری مرغهای تخمگذار در قفس و در مراتع آزاد را بررسی کرده و آمار بدست آمده از تفاوت بسیاری در این زمینه حکایت داشته است. تولید تخممرغ این نژاد در قفس 9 / 81 درصد و در مراتع آزاد 7 / 77 درصد بود.
تحقیقات انجام شده در سال 2006 نژاد White Leghorn bird را بر روی مرغ های نگهداری شده در قفس را به دو روش ارگانیک و ارگانیک مازاد بررسی کرد. مرغهای تغذیه شده با خوراک ارگانیک تخممرغ کمتری به نسبت گروه کنترل تولید کردند. (گروه ارگانیک 4 / 63 درصد ، ارگانیک مازاد 4 / 61 درصد ، گروه کنترل 1 / 74 درصد) دلیل این امر احتمالا فعالیت حرکتی زیاد و انرژی دریافتی کمتر و مصرف پروتئین رقیق شده با خوراک به ویژه در گروه ارگانیک مازاد میتواند باشد.
علاوه بر آن در مقایسه با گروه کنترل میزان تخممرغ تولیدی مرغهای تغذیه شده با محصولات ارگانیک بیشتر تحت تاثیر شرایط فصلی مانند دما و طول دوره روشنایی قرار گرفته بودند .
تحقیق دیگری با همین شرایط بر روی نژاد Ancona انجام گرفت که این تحقیق نتایج مشابهی به همراه داشت. (ارگانیک 6 / 60 درصد ، ارگانیک مازاد 6 / 59 درصد و گروه کنترل 9 / 70 درصد)
تحقیق انجام شده توسط sencic-Butko در میان نژادLohman Brown در سال 2007 نشانگر این است که بین روش نگهداری در قفس (82 / 80 درصد) نگهداری در مرتع (88 / 72 درصد) تفاوتهای بسیاری وجود دارد.
تحقیقات Ferrante در سال 2009 در میان نژاد Hy-Line Brown در شرایط نگهداری ارگانیک و نگهداری در مرغداری تفاوت فاحشی را نشان نداد. در هفته 25م میزان تخممرغ تولیدی در میان مرغهای ارگانیک بیشتر از مرغهای مرغداری گزارش شد (5 / 94 درصد در مقابل 93 درصد)، از سوی دیگر از هفته 25 تا 28م تخممرغ تولیدی مرغهای مرغداری بیشتر بود (40 / 86 درصد در مقابل 35 / 86 درصد).
تولید تخممرغ به غیر از سیستمهای پرورشی به طور قابل توجهی به ژنوتیپ مرغهای تخمگذار بستگی دارد. در سال 2005 گروه تحقیقاتی Rizzi و chiericato تحقیقات را دربین دو گونه ژنتیکی متفاوت (Hy-Line Brown:HLBو Hy-Line White: HLW) و دو نژاد بومی استرالیایی (Robusta maculate : RM و Ermellinata of Rovigo: ER) تحت سیستم پرورشی ارگانیک ادامه دادند. بعد از 32 هفته عملکردHLB وHLW به ترتیب 1 / 94 درصد و 7 / 88 درصد، در حالیکهRM و ER به ترتیب 63 درصد و 8 / 56 درصد اعلام شد و همین امر نقش مهم ژنوتیپ را اثبات میکند.
در سال 2012 نتایج تحقیقات Kucukyilmaz حاکی از آن بود که بعضی نژادها تحت سیستم پرورشی نگهداری در قفس بازدهی بهتری داشته در حالیکه برخی نژادها برای بازدهی بهتر به هوای آزاد و حرکت آزادانه احتیاج دارند.
مرگ و میر
شرایط آب و هوایی هنگام بررسی مرگ و میر در میان مرغهای نگهداری شده در قفس و مرغهای آزاد در مراتع باید درنظر گرفته شود. با توجه به تحقیقات انجام شده در سال 2011 احتمال ابتلا به بیماری و آلودگی انگلی در فضای باز بیشتر میشود. بیماری نیوکاسل یکی از بیماریهای مهم در سیستم پرورشی فضای باز شناخته شده است. در هنگام شیوع این بیماری 80 درصد از مرغهای موجود از دست میروند.
بعضی از دلایل اصلی انتقال مرغ ها به فضای بسته مرغداری کنترل بیماری، آلودگی انگلی و جلوگیری از حمله حیوانات درنده عنوان شده است. به جز سیستمهای پرورشی، بروز برخی رفتارهای نامطلوب مانند پرکنی (مرغها به یکدیگر نوک زده و پرهای همدیگر را میکنند و می خورند) و کانابولیسم است. مرحله پیشرفته پرکنی کانابولیسم (همدیگرخواری) است. این دو از عوامل شایع مرگ و میر میان مرغهای تخمگذار هستند.
تحقیقات انجام شده در سال 2007 بر روی روشهای مختلف پرورش مرغهای تخمگذار، علت یک سوم مرگ و میر در میان این مرغ ها را کانابولیسم و پرکنی عنوان کرد. این تحقیق ادامه بررسیهای انجام شده در سال 2005 بود که در آن دلیل 5 / 65 درصد مرگ و میر مرغ ها را کانابولیسم عنوان کرده بود.
در سال 2008 مرگ و میر سالیانه کمتر از 2 درصد و بیشتر از 7 درصد در میان مرغهای نابالغ و نیمچه های گوشتی بررسی شد. در بررسی ها عواملی چون خفگی، بیماریهای نامشخص و شکارشدن توسط حیوانات دیگر یافت شد. در میان علتهای یافت شده، خفگی بیشترین (25 درصد) و کانابولیسم کمترین (2 / 6 درصد) علت مرگ و میر گزارش شد.
در سال 2009 تحقیقات انجام شده درصد ابتلابه بیماریهای انگلی و کانابولیسم مرغهای تخمگذار آزاد در مراتع بیشتر از مرغهای نگهداری شده در قفس بدست آمد.
وزن تخممرغ
مقدار وزن تخممرغ اصولا به ژنوتیپ مرغ تخمگذار بستگی دارد ، هر چند که بازدهی این مرغ ها نیز یکی از عوامل تعیین کننده وزن تخممرغ است.
در سال 2006 تحقیقات نشان داد که وزن کلی تخممرغ با میزان تخممرغ تولیدی رابطه عکس دارد. به عنوان مثال هر چقدر میزان تولیدی تخممرغ پرنده بیشتر باشد (صرفنظر از نوع و فصل) تخممرغ تولیدی سبکتر خواهد بود. دیگر عوامل مهم انرژی خوراک ، ارزش های غذایی خوراک ، میزان آمینو اسید و سطح پروتئین دریافتی می توان اشاره کرد.
تخممرغ های تولیدی در روش پرورش آزاد ، میانگین وزن بیشتری در مقایسه با روش نگهداری در قفس دارند. همین امر سبب ساز انجام تحقیقاتی در سال 1985 شد که تفاوت وزن تخممرغ ها را تفاوت دمای هوا در روش پرورش آزاد و نگهداری در قفس عنوان کرد.
در سال 1989 Plochberger تفاوت وزن تخممرغ میان مرغهای پرورشی ارگانیک و مرغهای معمولی ولی از یک نوع ژنوتیپ را بررسی کرد و به این نتیجه رسید که تخممرغهای ارگانیگ وزن بیشتری دارند (9 / 51 گرم در مقابل 1 / 55 گرم)
در سال 2009 نیز تحقیقی وزن تخم مرغ تولیدی را میان 3 گروه بررسی کرد. 1: دسته مرغهای ارگانیک،2: دسته کوچک مرغهای خانگی متشکل از 30 تا 100 پرنده که از غلات و پسمانده غذا تغذیه میکردند و 3: دسته مرغهای معمولی که در این تحقیق از مرغهای نژاد بومی لهستانی استفاده شد. وزن تخممرغ ها به شرح زیر اعلام شد:
مرغهای ارگانیک 3 / 57 گرم، مرغهای معمولی 5 / 56 گرم و مرغهای خانگی 1 / 54 گرم.
در سال 2006 Sencic و Butko تخممرغ سنگینتری در روش پرورش آزاد بدست آوردند. آنها مرغهای نژاد Lohman Brown را در هر دو روش بررسی کردند . تخممرغهای بدست آمده در روش پرورش آزاد 40 / 62 گرم و در روش نگهداری در قفس 50 / 60 گرم بودند.
در مقابل ، محققین دیگری در سال 2009 به این نتیجه رسیدند که وزن تخممرغ را در سیستم پرورشی در مراتع آزاد بسیار کم است و دلیل این امر را کمبود پروتئین دریافتی طیور عنوان کردند.
در سال 2009 بر اساس تحقیقات Ferrante وزن تخممرغ تولیدی در مرغداری ها 49 / 65 گرم وتخممرغ ارگانیکی 44 / 63 گرم حساب شده بود. این تحقیق در راستای تحقیقات سال 2007 انجام شد زیرا در این تحقیق ، تفاوت وزن قابل توجهی میان مرغهای نگهداری شده در قفس (2 / 66 گرم) و مرغهای ارگانیک (4 / 64 گرم) بدست آمده بود. در سال 2009 نتایج نظارت بر سیستم پرورش طیور را اینگونه اعلام کرد: در روش نگهداری در قفس (74 / 66 گرم)، نگهداری در مراتع با نظارت بر آنها (25 / 65 گرم) و رها در مراتع (75 / 64 گرم).
در همان سال تحقیقی بر روی تخممرغ های جمعآوری شده سوپرمارکتها انجام شد و نتیجه بررسی ها وزن تخممرغ معمولی (70 / 61 گرم)، ارگانیک (62 / 59 گرم) و غنی شده با امگا 3 (92 / 54 گرم) بود. ولی از آنجاییکه ژنوتیپ مرغ تخمگذار در این تحقیق نامشخص بوده، ممکن است دلیل اختلاف وزن در این مورد ژنوتیپ مرغ تخمگذار بوده باشد.
ترکیبات تخممرغ
این بخش به این موضوع میپردازد که سیستمهای پرورش مرغ چه تاثیری بر روی ترکیبات تخم مرغ شامل سفیده ، زرده ، پوسته ، و آلبومین دارد. در سال 2008 تخممرغهای جمعآوری شدهٔ سوپرمارکتها با توجه به سیستم پرورشی (نگهداری در قفس، پرورش طیور در مراتع آزاد، مرغداری، سیستم پرورشی ارگانیک) بررسی شد. نتیجه بررسی از تفاوت بسیاری در پوسته تخممرغ به ترتیب( 0 / 11 درصد، 2 / 10 درصد، 8 / 10 درصد، 2 / 10 درصد) و تفاوت بسیار کمی در سفیده تخممرغ به ترتیب( 2 / 64 درصد، 4 / 65 درصد، 9 / 63 درصد، 3 / 65 درصد) و بدون هیچ تغییری در زرده تخممرغ گزارش داد.
این تحقیق درستی ادعای تحقیق انجام شده در سال 2006 را اثبات کرد .در سال 2003 نتیجه بررسیها بر روی زرده تخممرغ نشانگر تفاوت در سیستمهای پرورشی بود. نسبت زرده در تخممرغ ارگانیک (35 درصد) تخممرغ معمولی (8 / 33 درصد) نسبت سفیده (6 / 54 درصد و
7 / 55 درصد) و میزان پوسته همان مقدار 4 / 10 ثابت مانده بود.
نتایج تحقیقات Kucukyilmaz در سال 2012 در میان نژاد LSL Lohman در پرورش ارگانیک غلظت زرده را 29 / 27 درصد و پوسته 58 / 10 درصد و در مقایسه مرغهای نگهداری شده در قفس 73 / 26 و 36 / 10 درصد اعلام کرد. درحالی که درصد آلبومین در میان تخممرغهای تولیدی به روش ارگانیک (56 / 62 درصد) کمتر از تخممرغ تولیدی به روش معمولی (39 / 63 درصد) بود.
تحقیقات انجام شده در سال 2005 توسط Basmacioglu و Ergul غلظت زرده در میان مرغهای نگهداری شده در قفس (08 / 25) در مقایسه با مرغهای مرغداری (16 / 24) درصد نشان داد. در حالیکه مرغهای نگهداری شده در قفس آلبومین کمتری نشان دادند. 07 / 65 درصد در مقابل 91 / 65 درصد و ضخامت پوسته 89 / 9 درصد در مقابل 94 / 9 درصد. دلیل غلظت کم زرده را ضعف خوراک دریافتی طیور به خصوص کمبود متیونین عنوان کردهاند. که این امر بیشتر در میان مرغهای ارگانیک دیده می شود زیرا متیونین اولین آمینواسید حذف شده از خوراک مرغهای ارگانیک است.
تحقیقات Rizzi (2006) ، (2006) Sencic-Butko ، (2009) Krawczyk اجزا تشکیل دهنده تخممرغ در میان مرغهایی که به فضای آزاد دسترسی داشتند و مرغهایی که به فضای آزاد دسترسی نداشتند تفاوت آشکاری نشان داده نشد.
واحد "هاو" (Haugh)
روشی برای نشان دادن کیفیت سفیده تخممرغ است. ارتفاع سفیده به وسیلهٔ دستگاه مخصوص اندازه گیری شده و با وزن تخم مرغ تکمیل میشود. سفیده بلندتر تعداد بیشتری Haugh unit دارد. همبستگی مثبتی بین کیفیت تخممرغ و ارتفاع سفیدهٔ غلیظ آن وجود دارد و تخممرغ هایی که بالاترین واحد هاو را داشته باشند ، بهترین حالت کیفی را از لحاظ سفیده دارند.
کیفیت پوستۀ تخم مرغ به صورت اندازه تخم مرغ ، وزن مخصوص تخم مرغ ، رنگ پوسته ، استحکام پوسته ، تغییر شکل پوسته (تخریبی یا غیر تخریبی) ، وزن پوسته ، درصد پوسته ، ضخامت پوسته و ساختار درونی پوسته اندازه گیری می شود.
بر اساس تحقیقات Robert در سال 2004 نشانگر این امر بود که عوامل بسیاری بر روی واحد هاو (Haugh) تاثیرگذار هستند من جمله:
زمان ذخیره سازی ، دمای هوا ، سن مرغ ، تغذیه (پروتئین خوراکی ، آمینو اسید ، لیزین ، متیونین ، آنزیمهای خوراکی ، نوع غلات و منابع دریافتی پروتئین) بیماری (IB) آنفولانزای مرغی ، مکملهای خوراک (اسید اسکوربیت ، ویتامین ای) قرارگرفتن در معرض آمونیاک و مصرف دارو ، که کیفیت سفیده تخم مرغ با سطح پروتئین خام جیره رابطه ای عکس دارد به طوری که در اثر افزایش سطح پروتئین خام جیره ، کیفیت سفیده تخم مرغ کاهش می یابد.
این موضوع به وضوح بیانگر این امر است که سیستمهای پرورشی مرغ میتواند بر کیفیت واحد ها و (Haugh) تاثیرگذار باشد.
بر روی دو گروه ارگانیک و ارگانیک مازاد در میان مرغهای نگهداری شده در قفس در سال 2006 تحقیقاتی انجام شد و نتیجه این تحقیق افزایش واحد ها و در میان گروه ارگانیک مازاد را نشان داد. در سال 2009 در فصل پاییز میزان واحد ها و را در بین چند گروه بررسی کرد و نتیجه اعلام شده این بود: ارگانیک مازاد (4 / 92) ، ارگانیک (7 / 87) و مرغهای معمولی (6 / 86) که در این دوره به مرغها ویتامین سی بیشتری داده شده بود.
تحقیق دیگری همان سال بر روی مرغهای نژاد ISA Brown انجام گرفت و در آن مرغهای پرورش یافته در مراتع آزاد واحد هاو بیشتری (25 / 91) در مقایسه با مرغهای مرغداریها (36 / 89) و حتی مرغهای نگهداری شده در قفس (08 / 87) تولید کردند.
همین نتیجه از تحقیقات انجام شده در سال 2007 بدست آمد. در این سال Minelli واحد هاو را در میان مرغهای ارگانیک (6 / 78) در مقایسه با مرغهای نگهداری شده در قفس (9 / 70) سنجید.
Krawczyk در سال 2009 واحد هاو را در میان مرغ نژاد بومی لهستانی در بین چندین روش (ارگانیک، خانگی، سیستم معمولی) تست کرد. نتیجهٔ آن به ترتیب 9 / 65 ، 0 / 80 ، 2 / 74 اعلام شد. در همان سال Rossi واحد هاو را در میان تخممرغهای پرورشی ارگانیک و نگهداری در قفس سنجید، او نیز به همین نتیجه دست پیدا کرده بود.
زرده تخممرغ و کارتنوئیدها
کارتنوئید به رنگدانههای طبیعی موجود در زرده تخممرغ گفته شده که سبب تغییر رنگ زرده تخممرغ از زرد کمرنگ تا نارنجی روشن میشود. کارتنوئید کمتر از 1 درصد در چربی موجود در زرده تخممرغ وجود دارد که عمدتا از کاروتن و گزانتوفیل (لوتئین، کریپتوزانتین، زآگزانتین) تشکیل شده است. میزان لوتئین و زآگزانتین ده برابر بیشتر از کریپتوزانتین و کاروتن است. این میزان بر اساس تحقیقات انجام شده در 1986 بدست آمده است. از لحاظ اقتصادی رنگ زرده تخممرغ اهمیت دارد زیرا یکی از معیارهای مصرف کننده همین رنگ زرده میباشد .
غلظت زرده تخممرغ با شاخص "رُش" (Roche) سنجیده میشود . در بیشتر کشورها ، مصرف کنندهها به سمت زرده تخممرغ پررنگتر گرایش دارند . برای مثال در استرالیا تخممرغ با شاخص "رُش" 11 از محبوبیت بیشتری برخوردار است. در سال 2006 تحقیقاتی انجام شد و در آن تاثیر روشهای پرورشی را بر روی رنگ زرده تخممرغ مورد آزمایش قرار گرفت. نتیجهٔ آن در روش پرورش ارگانیک مازاد (6 / 10) برای مرغهای خانگی (6 / 9) بود. تحقیق دیگری در سال 2009 انجام شد و شاخص رش برای تخممرغ تولیدی ارگانیک مازاد (2 / 11) و تخممرغ ارگانیک (7 / 9) اعلام شد.
تحقیقات Karadas در سال 2005، Rizzi در سال 2006، Horsted در سال 2006، Dvorak در سال 2010 و Anderson در سال 2010 همه حاکی از آن بود که تخممرغهای پرورشی در فضای آزاد حاوی کارتنوئید بیشتری بودند. دلیل این امر دسترسی راحتتر مرغها به چمن و دیگر مواد حاوی رنگدانه کارتنوئید عنوان شد. در این موضوع نیز اختلاف فاحشی نیز بین مرغهای رها در مرتع و مرغهای معمولی دیده شد. علاوه بر شاخص رش مرغهای رها در مرتع هفت برابر بیشتر بتاکارتن داشتند. شاخص رش برای مرغهای رها در مرتع (68 / 6) و مرغهای نگهداری شده در قفس (43 / 6) گزارش شده است.
نتیجه گیری:
این گزارش نتایج تحقیقات انجام شده بر روی سیستمهای پرورش مرغ تخمگذار را جمعبندی کرده است. به عنوان مثال ،اثرات روشهای مختلف بر روی تولیدات تخممرغ، مرگ و میر، وزن تخممرغ، نسبت اجزاء تشکیل دهنده تخممرغ، واحد "هاو" (Haugh)، رنگ زرده و میزان کارنتوئید.
این تحقیقات گویای این امر است که سیستمهای پرورشی مرغ تخمگذار امروزه یکی از اصول اساسی در تولید تخممرغ است. این روشهای پرورشی اثرات قابل توجهی بر روی بازدهی مرغهای تخمگذار و کیفیت تخممرغ تولیدی داشته است.
اگرچه بازدهی مرغهای تخمگذار در روشهای جایگزین پرورش ، در مقایسه با روش های معمولی پرورشی به کاهش تخممرغ تولیدی منجر شده ولی از سویی ارزش غذایی تخممرغ در روشهای جایگزین بیشتر است.
گزارش های متناقض از برخی از محققان ممکن است به دلیل ژنوتیپهای مختلف، سن مرغ تخمگذار، رژیم غذایی، مدت زمان ذخیره سازی، دسترسی به مراتع، و کیفیت مراتع موجود باشد که این عوامل میتواند بر روی نتیجه تحقیقات اثر بگذارد. از آنجاییکه هر روش مزایا و معایب خاص خود را دارد، هیچ کدام از این روش های تولیدی را نمیتوان به عنوان روش برتر اعلام کرد.
تحقیقات بعدی باید بر روی ژنوتیپهای مختلف تحت شرایط آب و هوایی یکسان انجام شود تا ژنوتیپهای مناسب هر منطقه مناسب با محصول خاص تولیدی بدست آید . تحقیقات بعدی باید بر روی محصولات ارگانیک متمرکز شده تا بازدهی و کیفیت محصولات افزایش پیدا کند. تحقیقات جامع و کاملتری باید بر روی موضوعهای مرتبط با تغذیه مانند اجزاء خوراک طیور ، کیفیت مرتع و بهصرفه بودن محصول تولیدی انجام بگیرد. بهرهبرداری بهینه از ژنوتیپهای مختلف در این روشهای تولیدی باید در دستور کار گروههای مختلف تحقیقاتی قرار بگیرد.