محاسن افزایش دفعات دوشش
به حداکثر رساندن تولید هر راس گاو و اقتصادی کردن سرمایه گذاری در ماشین آلات و امکانات است.
عیب افزایش دفعات دوشش
افزایش هزینه های متفرقه (مثل کارگر)
نکته: در صورتی که افزایش تعداد دفعات دوشش در دوره های خاصی از دوره شیردهی باشد باعث حذف هزینه های فوق می شود و تولید شیر بیشتر نیز حفظ خواهد شد.
تحقیقات انجام گرفته (بارپله و همکاران 1995) در مورد تعداد دفعات دوشش در اوایل شیردهی نشان دادند که می توان تولید شیر بیشتری را با 6 بار دوشش در مقایسه با 3 بار دوشش مشاهده نمود. تداوم شیردهی در گاوها با 6 بار دوشش در مقایسه با 3 بار دوشش بالا بود. گاوهایی که برای 42 روز اول 6 بار در روز دوشیده شدند حتی بعد از کاهش تعداد دوشش از 6 بار به 3 بار شیر بیشتری تولید کردند. ترکیب شیر با 6 بار دوشش کمی کمتر بود ولی این اختلاف معنی دار نبود. مصرف ماده خشک در گاوها با 6 بار دوشش در مقایسه با 3 بار دوشش بیشتر بود. گاوهایی که 6 بار دوشش شدند مدت بیشتری در تعادل منفی انرژی قرار داشتند و نمره وضعیت بدنی آنها کمتر از 2/5 بود. گاوهایی که فقط در 6 هفته اول 6 بار در روز دوشیده شدند، تولید شیرو راندمان تبدیل غذایی بیشتری داشتند.
جدول 1 - شیر روزانه ترکیب شیر و تولید شیر در یک دوره برای گاوهایی که 3 یا 6 بار در هفته اول شیردهی دوشیده شدند و باقیمانده 305 روز شیردهی را 3 بار در روز دوشیده شدند.
به حداکثر رساندن تولید هر راس گاو و اقتصادی کردن سرمایه گذاری در ماشین آلات و امکانات است.
عیب افزایش دفعات دوشش
افزایش هزینه های متفرقه (مثل کارگر)
نکته: در صورتی که افزایش تعداد دفعات دوشش در دوره های خاصی از دوره شیردهی باشد باعث حذف هزینه های فوق می شود و تولید شیر بیشتر نیز حفظ خواهد شد.
تحقیقات انجام گرفته (بارپله و همکاران 1995) در مورد تعداد دفعات دوشش در اوایل شیردهی نشان دادند که می توان تولید شیر بیشتری را با 6 بار دوشش در مقایسه با 3 بار دوشش مشاهده نمود. تداوم شیردهی در گاوها با 6 بار دوشش در مقایسه با 3 بار دوشش بالا بود. گاوهایی که برای 42 روز اول 6 بار در روز دوشیده شدند حتی بعد از کاهش تعداد دوشش از 6 بار به 3 بار شیر بیشتری تولید کردند. ترکیب شیر با 6 بار دوشش کمی کمتر بود ولی این اختلاف معنی دار نبود. مصرف ماده خشک در گاوها با 6 بار دوشش در مقایسه با 3 بار دوشش بیشتر بود. گاوهایی که 6 بار دوشش شدند مدت بیشتری در تعادل منفی انرژی قرار داشتند و نمره وضعیت بدنی آنها کمتر از 2/5 بود. گاوهایی که فقط در 6 هفته اول 6 بار در روز دوشیده شدند، تولید شیرو راندمان تبدیل غذایی بیشتری داشتند.
جدول 1 - شیر روزانه ترکیب شیر و تولید شیر در یک دوره برای گاوهایی که 3 یا 6 بار در هفته اول شیردهی دوشیده شدند و باقیمانده 305 روز شیردهی را 3 بار در روز دوشیده شدند.
|
6 بار دوشش |
3 بار دوشش |
|
|
42.6 a |
35 |
تولید شیر (6هفته اول) |
|
3.16 |
3.28 |
درصد چربی (6هفته اول) |
|
3.07 |
3.13 |
درصد پروتئین (6 هفته اول) |
|
42.5 a |
37.4 |
تولید شیر(از هفته 18-7) |
|
2.81 |
2.8 |
درصد چربی (از هفته 18-7) |
|
2.79 |
2.76 |
درصد پروتئین(از هفته 18-7) |
|
10477a |
8996 |
شیر 305 روز |
a: به طور معنی داری بیش
از 3 بار دوشش بود. (p< 0.05)
تحقیقات انجام گرفته در مورد تعداد دفعات دوشش در اوایل شیردهی
یک آزمایش جدید در مریلند نشان داد که ٬ برای 42 روز اول شیردهی، گاوها به فاصله 8 ساعت 3 بار دوشیده شدند و یا به فاصله 5-4 ساعت، 6 بار در روز دوشیده شدند. بعد از 42 روز گاوها به مدت 18 روز، 3 بار دوشیده شدند. گاوهایی که برای 42 روز اول 6 بار در روز دوشیده شدند حتی بعد از کاهش تعداد دوشش از 6 بار به 3 بار شیر بیشتری تولید کردند. گاوهای چند شکم زاییده با 6 بار دوشش در مقایسه با 3 بار دوشش شیر بیشتری تولید کردند. درصد چربی و پروتئین با 6 بار دوشش بیشتر شد. هیچ اثر منفی بر تولید مثل (میران آبستنی در اولین تخمک گذاری) بین گروه ها مشاهده نشد.
جدول 2 - تولید و ترکیبات شیر و میزان آبستنی گاوهایی که 6 یا 3 بار در روز در 42 روز اول شیردهی دوشیده شدند
تحقیقات انجام گرفته در مورد تعداد دفعات دوشش در اوایل شیردهی
یک آزمایش جدید در مریلند نشان داد که ٬ برای 42 روز اول شیردهی، گاوها به فاصله 8 ساعت 3 بار دوشیده شدند و یا به فاصله 5-4 ساعت، 6 بار در روز دوشیده شدند. بعد از 42 روز گاوها به مدت 18 روز، 3 بار دوشیده شدند. گاوهایی که برای 42 روز اول 6 بار در روز دوشیده شدند حتی بعد از کاهش تعداد دوشش از 6 بار به 3 بار شیر بیشتری تولید کردند. گاوهای چند شکم زاییده با 6 بار دوشش در مقایسه با 3 بار دوشش شیر بیشتری تولید کردند. درصد چربی و پروتئین با 6 بار دوشش بیشتر شد. هیچ اثر منفی بر تولید مثل (میران آبستنی در اولین تخمک گذاری) بین گروه ها مشاهده نشد.
جدول 2 - تولید و ترکیبات شیر و میزان آبستنی گاوهایی که 6 یا 3 بار در روز در 42 روز اول شیردهی دوشیده شدند
|
میزان آبستنی(%) |
درصد پروتئین |
درصد چربی |
تولید شیر |
تیمار |
|
23.3 |
2.98 |
3.87 |
38.2 |
3بار دوشش |
|
31 |
2.87 c |
3.92 |
41.1 a |
6بار دوشش |
c: بطور معنی داری کمتر از 3 بار دوشش بود. (p<0.05)
فیزیولوژی مرتبط با افزایش تولید شیر به سبب افزایش دفعات دوشش
دو نوع تفسیر فیزیولوژیک برای تاثیر دفعات دوشش بر روی تولید بیان شده است:
نظریه فشار داخل پستان
اثر بر ترشح پرولاکتین
نظریه فشار داخل پستان
اثرات فیزیکی تجمع شیر در حبابچه ها باعث افزایش فشار روی سلول های ترشح کننده شیر که باعث کاهش متابولیسم سلولی٬ و ساخت اجزاء شیر می شود. تولید شیر درست بعد از شیردوشی در بالاترین سطح خود قرار دارد و به مرور زمان کم می شود و 36 ساعت پس از آن ترشح کاملا متوقف می شود. یک عامل بازدارنده شبه هورمونی با تجمع شیر در غده پستان بین دو دوشش ترشح می شود و جلو ترشح اجزاء شیر را می گیرد. افزایش دفعات دوشش باعث کاهش فشار داخل پستان و بازدارنده شبه هورمونی می شود و تولید شیر را زیاد می کند.
اثر بر ترشح پرولاکتین
دوشش باعث افزایش پرولاکتین و افزایش تعداد سلول های ترشحی در پستان که منجر به تولید شیر بیشتر می شود.
توصیه های مدیریتی
گاوهای تازه زا را می توان در هر وعده شیردوشی اول و سپس یک بار دیگر در آخر شیردوشی دوشید، تا بتوان 4 و یا 6 بار آنها را دوشید.
سوال: برای چه مدت گاو باید 4 یا 6 بار دوشیده شود؟
شواهد نشان می دهد که افزایش تعداد برای 21 روز اول شیردهی می تواند کافی باشد.
تهیه و تدوین: مهندس قاسم خلیل پور
منابع: جی.اچ-اشمیت .ال.دی-ون ولک ام.اف-هاتجن . مدیریت پیشرفته پرورش گاوهای شیری.1371.(ترجمه دکتر غلامرضا قربانی)
