عملکرد صنعت طیور در سال 2016 میلادی و انتظارات برای سال 2017

در سال 2016 رشد و  پیشرفت تولید جهانی انواع گوشت سرعت کمی داشت اما بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، بخش طیور از دیگر بخش های گوشت سرعت بیشتری داشته است. تری اوانز (Terry Evans)، تحلیل گر صنعت طیور، در مورد آمار و ارقامی صحبت نمود که بر اساس آن یک سوم از 320 میلیون تن تولید جهانی گوشت به گوشت طیور اختصاص داشته است.
بنابر اطلاعاتی که فائو در گزارش سیستم اطلاعات جهانی و هشدار زودهنگام (GIEWS) منتشر کرده است، انتظار می رود که تولید جهانی همه نوع گوشت در سال 2016 فقط 0.2 درصد افزایش داشته باشد اما پیش بینی می شود تولید گوشت مرغ تقریبا 1 درصد افزایش یابد و به 116 میلیون تن برسد.
گزارش GIEWS فراتر از این را پیش بینی نکرده است اما بر اساس پیش بینی های وزارت کشاورزی آمریکا مبنی بر افزایش یک درصدی تولید جهانی گوشت مرغ در سال 2017، به نظر می رسد که در سال آینده میلادی تولید گوشت طیور به 117 میلیون تن برسد.
در بررسی دقیق تر باید گفت که در مقایسه با سال 2010، عرضه کلی گوشت تقریبا 9 درصد افزایش داشته در حالی که تولید کلی گوشت طیور در این بازه از 17 درصد فراتر رفته است.در سال 2010 تولید جهانی گوشت خوک با 10 میلیون تن تولید از تولید گوشت طیور پیشی گرفت اما امسال تولید گوشت خوک به کمتر از یک میلیون تن رسید (جدول 1). شکل 1 نشان می دهد که چگونه تولید گوشت گاو و گوسفند در سال های اخیر رکود داشته است در حالی که افزایش میزان کلی گوشت مدیون رشد تولید گوشت مرغ و خوک بوده است.

 

شکل 1. رشد در تولید جهانی گوشت ناشی از رشد تولید طیور و خوک بوده است (بر حسب میلیون تن)

در پی رشد وسیع و سریع تولید طیور، سهم این بخش در میزان کلی تولید جهانی گوشت از 32.6 درصد در سال 2010 به 36.2 درصد در سال 2016 رسید.
پیش بینی می شود که امسال آمریکا و برزیل افزایش قابل توجهی در تولید داشته باشند.پیش بینی می شود که این افزایش تولید در اتحادیه اروپا، هند، مکزیک، آرژانتین و بسیاری دیگر از کشورها نیز وجود داشته باشد زیرا صنایع آن ها با افزایش تقاضای مصرف کننده و قیمت های مناسب غذا مواجه است.
بر عکس، تقاضای کم و ناامیدکننده مشتریان در چین موجب می شود که تولید با 5 درصد کاهش مواجه شود و به 18 میلیون تن برسد، در حالی که افزایش رقابت در واردات به آفریقای جنوبی می تواند تا حدودی این کاهش را بپوشاند.
در مقایسه با سال 2010، تولید در مناطق عمده افزایش داشته است (جدول 2). بر اساس این تحلیل، قاره آسیا با رشدی بیش از 10 درصد از سال 2010، بیشترین میزان رشد را داشته است و تولیدات آن در سال 2016 به 39.6 میلیون تن رسید.

 

در حالی که چین مهم ترین تولید کننده است، افزایش تولید از سال 2010در این کشور به کمتر از 3 درصد رسیده است – برخلاف دیگر کشورهای آسیایی که پایه و اساس کوچکتری در این زمینه نسبت به چین داشته اند، افزایش تولید بیش از 30 درصد بوده است. اطلاعات وزارت کشاورزی آمریکا نشان می دهد که تولید در چین می تواند به کمتر از 9 درصد در سال 2017 برسد.
به گزارش GIEWS، تولید در هند در حال حاضر به 3 میلیون تن می رسد در حالی که تولید کل سالانه تقریبا کمی بیش از 8 درصد نسبت به 6 سال گذشته بوده است.با این حال، بر اساس منابع مختلف ممکن است اعداد و ارقام اختلاف زیادی با هم داشته باشند. برای مثال، وزارت کشاورزی آمریکا تخمین زده است که هند در سال 2016 تقریبا 4.2 میلیون تن و در سال 2017، 4.5 میلیون تن تولید گوشت مرغ داشته باشد. صنعت گوشت طیور ترکیه از سال 2010 رشد تقریبا 47 درصدی داشته است و در حال حاضر تولید آن نزدیک به 2 میلیون تن می باشد.
انتظار می رود که در سال 2016 تولید ایران به 2.2 میلیون تن رسیده باشد که این میزان 22 درصد بیشتر از سال 2010 بوده است.
رشد سریع در اندونزی نیز وجود داشته است: این کشور در سال 2016 تقریبا 2 میلیون تن تولید داشته در حالی که شش سال پیش تولید گوشت این کشور 1.5 میلیون تن بوده است.
به دلیل رشد 20 درصدی برزیل از سال 2010، آمریکای جنوبی دومین قاره مهم تولید کننده گوشت بوده است و میزان تولید آن از 17.1 میلیون به 21.6 میلیون تن رسیده است.امسال به دلیل این که انتظار می رود تولید در برزیل از مرز 14.2 میلیون تن عبور کند، تقریبا 3 درصد افزایش در این کشور مشاهده شده است. بر اساس پیش بینی های وزارت کشاورزی آمریکا در مورد بخش طیور، به نظر می رسد که تولید گوشت در برزیل در سال 2017 به 14.7 میلیون تن برسد. باید یادآور شد که در حال حاضر تولید در آرژانتین تقریبا 1.9 میلیون تن است.
در حالی که صنعت طیور ونزوئلا از سال 2010 رشد 50 درصدی داشته ، تخمین زده شده است که میزان تولید در سال 2016 به 1.1 میلیون تن رسیده باشد که این میزان نسبت به سال گذشته (با 1.23 میلیون تن تولید) 7 درصد کاهش داشته است.
در آمریکای شمالی ایالات متحده آمریکا با 21.8 میلیون تن تولید بیشترین تولید را داشته است اما با این حال از سال 2010 فقط 11 درصد افزایش را تجربه کرده است. پیش بینی می شود که چنین رشدی در تولید گوشت طیور در ایالات متحده ادامه داشته باشد و به تقریبا 22.2 میلیون تن برسد و در نتیجه میزان کل تولیدات این منطقه به 23.7 میلیون تن برسد.
اروپا از سال 2010 بیش از 20 درصد افزایش در این صنعت داشته که اکثر آن ها به دلیل افزایش تولید در روسیه و اوکراین بوده است. با این حال، بر اساس آخرین گزارش ها، کنترل تقاضای داخلی، کاهش سودآوری و محدود کردن موقعیت های صادرات با یکدیگر ادغام شده اند تا  جلوی گسترش این صنعت در روسیه را بگیرند. در حالی که انتظار می رود این صنعت در کشورهای عضو اتحادیه اروپا رشدی کم تر از 2 درصد در سال 2016 داشته باشد، تولیدات رکورد 14 میلیون تنی خواهند داشت.
تولید در صنعت طیور در آمریکای مرکزی عمدتا به پیشرفت های کشور مکزیک مرتبط است که امسال 3.2 میلیون تن افزایش تولید داشته است.
صنعت طیور در آفریقا رشدی آهسته داشته است. در حالی که آفریقای جنوبی توانسته از سال 2010 رشد 20 درصدی در تولید داشته باشد؛سرعت رشد به دلیل افزایش رقابت ها در واردات با کاهش رو به رو شده است.

رشد تجارت طیور سرعت رشد تولید را نداشته است
تخمین زده شده است که تجارت جهانی همه نوع گوشت امسال رکورد 31.1 میلیون تنی را ثبت کند. هر چند که بخش گوشت مرغ عمده ترین بخش است اما رشد تجارت در این صنعت از سال 2010 به اندازه رشد تجارت گوشت گاو و خوک نبوده است.
از جدول 3 مشخص می شود که مقدار جهانی کل صادرات و واردات گوشت مرغ در یک سال توازن ندارد. دلایل بسیاری در این مورد وجود دارد از جمله:
•    برخی کشورها اطلاعات را بر اساس کلیات فراهم می کنند نه بر اساس محصولی خاص.
•    اطلاعات در پایان سال مالی یا تجاری معرفی می شود نه در پایان سال تقویمی.
•    ورود یک کالا به یک کشور در یک فاصله زمانی انجام می شود، یعنی به عنوان مثال یک بار که در ماه دسامبر از یک کشور ارسال شده، ماه ژانویه سال بعد به کشور مقصد می رسد.
•    ممکن است که محصول میان کشور صادرکننده و وارد کننده اشتباه در یک دسته بندی  قرار بگیرد.
•    ممکن است در مبدا و مقصد نهایی محصول تناقض وجود داشته باشد. مثلا، کشور A اعلام می کند که مقصد نهایی کشور C است اما بار از طریق کشور B به مقصد می رسد. در نتیجه، کشور C گزارش می دهد که مبدا کشور B بوده است.
به علاوه، کالاها ممکن است در طول حمل و نقل گم شوند، و یا اشتباهات تایپی یا محاسبه ای رخ دهد. همچنین در برخی موارد صادرات ممکن است به دلیل تحریم یا برای عدم پرداخت مالیات گزارش نشود.

تجارت گوشت طیور در سال 2010 یک میلیون تن و در سال 2016، 12.8 میلیون تن بوده است که رشدی 4.4 درصدی را تجربه کرده است. بر اساس گزارش GIEWS، توان مالی و افزایش مصرف داخلی مهم ترین فاکتورها در افزایش واردات دربسیاری از بازارها بوده اند که از آن جمله می توان آفریقای جنوبی، ژاپن، عراق، اتحادیه اروپا، فیلیپین، امارات، چین، مکزیک، شیلی و عربستان را نام برد. با این حال، در کشور ویتنام، رشد در صنعت داخلی و کاهش قیمت های محصولات داخلی واردات را کنترل کرده است.
همچنین واردات روسیه نیز می تواند در پی افزایش تولیدات داخلی این کشور و تحریم تجاری آن محدود شود. کاهش واردات برای آنگولا، بنین، کانادا و کوبا نیز پیش بینی می شود.
در مقایسه با سال 2010، واردات به آسیا افزایش یافته است اما صادرات تغییر کمی را تجربه کرده است. در حالی که خریدها از سوی چین قطع شده اما واردات ژاپن و عربستان افزایش چشمگیری داشته است.
خریدهای بزرگتر از سوی آفریقای جنوبی نیز میزان واردات قاره آفریقا را افزایش داده است.
افزایش خریدها از سوی مکزیک نیز میزان کل واردات آمریکای مرکزی را افزایش داده است. در حالی که واردات گوشت طیور به آمریکای شمالی تغییر اندکی داشته، صادرات اروپا نیز به دلیل کاهش خرید از سوی روسیه افت چشمگیری داشته است.
این گزارش نشان می دهد که تقریبا 70 درصد از صادرات جهانی گوشت مرغ از آمریکای جنوبی و شمالی انجام می شود. به بیان دقیق تر، فقط دو کشور یعنی برزیل و آمریکا 94 درصد ارسال گوشت مرغ را در این منطقه انجام می دهند. شکل 2 تغییر میزان صادرات این دو کشور از سال 2010 را نشان می دهد. واضح است که تا سال 2014 این دو کشور با 4 میلیون تن فروش در سال رقابت شدید و نزدیک به هم داشتند. از این سال به بعد، صادرات برزیل ادامه پیدا کرد و به 46 میلیون تن رسید که مهم ترین دلیل آن افزایش تجارت با چین و سپس با مصر، عراق، ژاپن و امارات بود.

تجارت گوشت طیور در سال 2010 یک میلیون تن و در سال 2016، 12.8 میلیون تن بوده است که رشدی 4.4 درصدی را تجربه کرده است. بر اساس گزارش GIEWS، توان مالی و افزایش مصرف داخلی مهم ترین فاکتورها در افزایش واردات دربسیاری از بازارها بوده اند که از آن جمله می توان آفریقای جنوبی، ژاپن، عراق، اتحادیه اروپا، فیلیپین، امارات، چین، مکزیک، شیلی و عربستان را نام برد. با این حال، در کشور ویتنام، رشد در صنعت داخلی و کاهش قیمت های محصولات داخلی واردات را کنترل کرده است.
همچنین واردات روسیه نیز می تواند در پی افزایش تولیدات داخلی این کشور و تحریم تجاری آن محدود شود. کاهش واردات برای آنگولا، بنین، کانادا و کوبا نیز پیش بینی می شود.
در مقایسه با سال 2010، واردات به آسیا افزایش یافته است اما صادرات تغییر کمی را تجربه کرده است. در حالی که خریدها از سوی چین قطع شده اما واردات ژاپن و عربستان افزایش چشمگیری داشته است.
خریدهای بزرگتر از سوی آفریقای جنوبی نیز میزان واردات قاره آفریقا را افزایش داده است.
افزایش خریدها از سوی مکزیک نیز میزان کل واردات آمریکای مرکزی را افزایش داده است. در حالی که واردات گوشت طیور به آمریکای شمالی تغییر اندکی داشته، صادرات اروپا نیز به دلیل کاهش خرید از سوی روسیه افت چشمگیری داشته است.
این گزارش نشان می دهد که تقریبا 70 درصد از صادرات جهانی گوشت مرغ از آمریکای جنوبی و شمالی انجام می شود. به بیان دقیق تر، فقط دو کشور یعنی برزیل و آمریکا 94 درصد ارسال گوشت مرغ را در این منطقه انجام می دهند. شکل 2 تغییر میزان صادرات این دو کشور از سال 2010 را نشان می دهد. واضح است که تا سال 2014 این دو کشور با 4 میلیون تن فروش در سال رقابت شدید و نزدیک به هم داشتند. از این سال به بعد، صادرات برزیل ادامه پیدا کرد و به 46 میلیون تن رسید که مهم ترین دلیل آن افزایش تجارت با چین و سپس با مصر، عراق، ژاپن و امارات بود.

شکل 2. چگونگی موفقیت برزیل در رقابت با آمریکا در صادرات طیور (برحسب هزار تن)

طبق اعلام وزارت کشاورزی آمریکا پیش بینی می شود که صادرات مرغ برزیل در سال 2017 رشد بیشتری داشته باشد و این امر موجب می شود که میزان کل صادرات گوشت مرغ به 4.8 میلیون تن برسد. برعکس، صادرات از آمریکا در سال 2015 ناگهان افت پیدا کرد و به 3.5 میلیون تن رسید که دلیل آن ادامه تحریم های روسیه و همچنین ممنوعیت های اجباری تجارت به علت وجود آنفولانزای مرغی بسیار بیماری زا در آمریکا بود که از سال 2015 اجرا شد و هنوز هم در بعضی کشورها منع تجارت با آمریکا وجود دارد. با این حال، تخمین زده شده است که تقریبا 3 درصد از این خسارت در سال 2016 میلادی جبران شده و صادرات آمریکا به 3.6 میلیون تن رسیده باشد و در سال 2017 نیز به 3.8 میلیون تن افزایش یابد.
ارزیابی ها حاکی از آن است که در سال 2016  صادرات اروپا افزایش یافته باشد زیرا فروش گوشت مرغ از سوی اتحادیه اروپا، اکراین و روسیه افزایش می یابد.